مطالعه آزمایشگاهی تاثیر شیب کارگذاری سرریز و رژیم جریان بر آبشستگی در پایین دست سرریزهای پلکانی

سرریز ها از قدیمی ترین سازه های هیدرولیکی ساخت دست بشر می باشند که معمولا برای اندازه گیری دبی جریان، کنترل سطح آب و تراز بستر در رودخانه ها، کانال ها و مخزن ها مورد استفاده قرار می گیرند. سرریزهای پلکانی در دو ده ه گذشته با تکامل بتن غلتکی RCC در ساخت سد مورد توجه قرار گرفته اند. یکی از کاربردهای متداول سرریزهای پلکانی، استفاده از آن ها به عنوان سازه کنترل تراز بستر جهت اصلاح شیب بستر رودخانه می باشد. یکی از مسایل مهم در طراحی ایمن و پایدار آن ها توجه به آب شستگی پایین دست این سازه ها خواهد بود چراکه عدم توجه به آن، منجر به شکست سازه در اثر افت تراز بستر رودخانه شده و در نتیجه واژگونی و تخریب سازه ها حتمی خواهد بود. در این تحقیق تاثیر شیب های 1:1، 1:2 و 1:3 سرریز پلکانی بر عمق آب شستگی در پایین دست سرریزهای پلکانی به صورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش ها برای شرایط مختلف دبی، شیب کارگذاری سرریز و عمق پایاب صورت پذیرفت. مقایسه نتایج نشان داد که ایجاد شیب ملایم تر در بهترین حالت منجر به کاهش حداکثر عمق آب شستگی به میزان 86/3 درصد می گردد.

کلیدواژه ها:

کاهش آب شستگی ، سرریزهای پلکانی ، سازه های کنترل تراز بستر ، رژیم جریان ، عمق پایاب