مجتبی واحدیان - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور ابرکوه

طبق نظریه شناختی خلاقیت، حل مساله خلاق به عنوان یک روش تازه در حل مسایل جدید مطرح اس مسایلی که شخص برای آن جواب مشخصی ندارد و قبلا راه انجام آنرا یاد نگرفته است نظر گاههای شناختی نسبتا فراوانند شاید نظریه های شناختی خلاقیت بیشتر از انواع نظریه های دیگر باشد و این احتمالا به علت وجود ارتباط ذاتی بین خلاقیت و شناخت باشد یا بررسی شناختی اغلب خیلی علمی تر است رویکردهای شناختی خلاقیت بی نهایت گوناگونند و در ارتباط با فرایندهای شناختی مانند توجه، ادراک، حافظه، پردازش اطلاعات هستند و همانطور با هوش، حل مساله، زبان و تفاوتهای فردی ارتباط دارند، از مولفه های شناختی بحث هوش و خلاقیت است که از حدود 40 یا 50 سال پیش این رابطه بحث انگیز بوده، اینکه ایا هوش و خلاقیت چیزی جدای از هم هستند یا با هم مرتبطند تئوری آستانه ای می گوید قوای هوشی و خلاقیت ممکن است کاملا مستقل از هم نباشند بسیاری تئوریهای شناختی خلاقیت به نظر میرسد فرایندهای تداهعی باشند که آنها مورد آزمایش علمی قرار نمی گرفتند اما بعدا نظریه تداعی فرایند خلاقیت مطرح شد، خیلی توافق ندارند که نظریه های بدیع از طریق فرایندهای تداعی بوجود می آیند برخی قیاسهاه و تفکر قیاسی را مطرح می کنند در نظریه های پردازش اطلاعات، فرد خلاق کسی است که فعالانه با محیط خود درگیر است و گیرنده صرف و نافعال اطلاعات نیست. نظریه های شناختی خلاقیت اغلب بطور خاص روی فرایند حل مساله تمرکز دانرد اما نکته ای در رابطه با حل مساله وجود دارد گفته می شود دریافت مساله و فهم مساله می تواند جدای از حل مساله باشد ورانشناسی گشتالت / به عنوان شاخه ای از دیدگاه شناختی ایده اصلی آن اینست که انسانها تمایل دارند احساس تجربی خود را بسازند و همواره با تعدادی از اطلاعاتی می تواند مفهومی را بسازند شهود نیز بهترین مثال از فرایند ناهشیار است که گزارشهای داستانی اغلب به شهود در بینشهای خلاق اشاره دارند و مطالعات موردی به ظرفیت شهودی افراد مشهوری اشاره داشته اند، ناهشیاری، نظریه های مولفه ای، ادراک، جابه جای حسی، نگرانی، تفکر پرفراگیر بحثهای متفاوتی از دیدگاه شناختی خلاقیت هستند که به گونهای خلاقیت را مورد شرح و تبیین قرار داده اند.

دیدگاه شناختی، مولفه های شناختی، خلاقیت