نقش حیاط مرکزی در ارتقای آسایش کاربران (مطالعه موردی: شهر خرم آباد)

در طول تاریخ ایرانیان با توجه به فرهنگ خود فضایی برای زیست، خلق نموده اند که در عین آنکه جلوه بارزی از نگرش آنان به زندگی و عالم وجود را به نمایش می گذارد، بسیار متعالی تر و پیشرفته تر از آن چیزی می باشد که انسان معاصر تحت عنوان توسعه پایدار به دنبال کسب آن است، شاهکارهای معماری سنتی ایران، الگوهای بی نظیری در مورد هماهنگی و تطابق ساختمان با طبیعت و زیست بوم را به نمایش می گذارد، از سویی دیگر به رغم مطرح شدن مباحث پایداری در دنیای متاخر، عملا تمامی این اصول توسط پشتیبان ما به کار گرفته شده اند. یکی از این شاهکارها، حیاط مرکزی می باشد که در ارتقای آسایش جسمی و روحی کاربران نقش بسزایی داشته است. استفاده از حیاط مرکزی الگوی بسیار کهنی در ساخت و ساز مسکن بوده و به طور قابل ملاحظه ای در شهرهای مختلف ایران مورد استفاده قرار گرفته، همچنین فضاهای سکونتی با بهره گیری از تدابیر مختلفی در اطراف این حیاط ها شکل گرفته اند. تناسبات حیاط مرکزی نقش عمده ای در تعیین میزان انرژی تابشی جذب شده در سطوح مختلف حیاط و ایجاد شرایط آسایش برای ساکنین ایفا می کرده است. در شهرهای مختلف کشور حیاط مرکزی به صورت اشکال متنوعی اجرا شده است که یکی از این شهرها که خانه هایی با این خصوصیت دارا می باشد شهر مورد مطالعه این پژوهش یعنی شهر خرم آباد است. هدف از این پژوهش این می باشد که نقش حیاط مرکزی در میزان آسایش کاربران را آشکار سازد، برای رسیدن به این مقصود سعی شده است که تعدادی از بناهای شهر خرم اباد که دارای حیاط مرکزی می باشند مورد بررسی قرار گرفته شوند. نتیجه این بررسی ها حاکی از این است که بناهای تاریخی خرم آباد اکثرا به صورت درونگرا و با حیاط مرکزی می باشند. همچنین شناخت این بناها نشان دادکه حیاط مرکزی در این بناها به مانند معماری دیگر نقاط کشور تمام خصوصیات اصیل معماری ایرانی جهت ایجاد آسایش برای کاربرین را داراست. روش تحقیق در مقاله حاضر، بیشتر روش تحلیلی و توصیفی بوده و اطلاعات آن به شیوه کتابخانه ای و استفاده از منابع و اطلاعات موجود در کتب و مقالات جمع آوری شده است.

کلیدواژه ها:

حیاط مرکزی ، آسایش کاربران ، معماری سنتی ، پایداری ، خانه های شهر خرم آباد