مرتضی نورمحمدی - استادیار گروه روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی
حجت کاظمی - کارشناسی ارشد روابط بین الملل از دانشگاه علامه طباطبایی

ایران هراسی فرهنگی پدیده ای است که نشاندهنده ترس و هراس کشورهای حوزه خلیج فارس از فرهنگ و هویت ایران است. هراس این کشورها متاثر از معنای غیرواقعی است که آنها به مبانی و مولفههای فرهنگی ایران بخشیدهاند. در اثر این معنادهی، منظومهای از معنا در ذهن آنان برساخته گردیده است که میتوان آن را یک گفتمان نامید. این گفتمان از مجموعهای عناصر چون مذهب تشیع، قومیت ایرانی، ماهیت انقلابی تشکیل شده است. این پدیده میتواند آثار جبرانناپذیری بر تصویر و سیمای فرهنگی ایران بر جای گذارد. همچنین راهبردها و برنامه های ایران جهت گسترش فرهنگ خود به فضای فرهنگی پیرامونی و جهانی را با شکست و عدم کارآیی روبرو سازد. از اینرو این تحقیق در پی واکاوی نقش و جایگاه فرهنگ در تکوین ایرانهراسی فرهنگی در کشورهای حوزه خلیج فارس است و این سوال را مطرح می سازد که فرهنگ چه جایگاهی در تکوین ایران هراسی فرهنگی در کشورهای حوزه ی خلیج فارس دارد فرضیه پژوهش این است که دوگانهسازی عرب/عجم، دگرسازی شیعه/سنی، الگوپردازی مداخله و رویکرد محافظه کاری/انقلابی از ابعاد فرهنگی ایران هراسی در کشورهای حوزه خلیج فارس محسوب میشود و از طریق وارونه سازی این ابعاد به کمک دولتهای مخالف ایران و ارایه تصویری تهدیدساز از جمهوری اسلامی ایران ظهور مییابد که منجر به کاهش و تنزل روابط فرهنگی و گسترش تنش های فرهنگی میشود.

گفتمان، فرهنگ، غیریت، ایران هراسی فرهنگی، کشورهای حوزه خلیج فارس