سیمین سدهی - کارشناس ارشد زبانشناسی همگانی دانشگاه علامه طباطبایی
شهلا رقیب دوست - دانشیار گروه زبانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی

گویش ولاتی (ولایتی)، در گذشته، در کل منطقه ورنوس فادران شهرستان خمینی شهر، واقاع در استان اصفهان، تکلم می شده است؛ ولی متاسفانه، همچون بسیاری از گویش ها، بر اثر عوامل مختلف، تاحد قابل توجهی رو به زوال و فراموشی نهاده و امروزه، تنها به باولگان، یکی از پنج منطقه ورنوس فادران،محدود است. در تحقیق اسماعیلی ( 1379 ) به دسته بندی درونی گویش های ایران مرکزی و گروه بندی مشترک گویش ولاتی با گویش کلیمیان اصفهان اشاره شده است. ازآنجا که هیچ گونه سند مکتوبی دال بر مقایسه زبانشناختی این دو گویش یافت نشده، در تحقیق حاضر، ساختار افعال زمان گذشته دو گویش ولاتی و کلیمیان اصفهان به منظور یافتن وجوه اشتراک و تمایز آنها مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه این تحقیق بیانگر شباهت بسیار زیاد دو گویش ولاتی و کلیمیان اصفهان در سطوح مختلف آوایی، واجی و صرفی است. همچنین، ساخت افعال لازم و متعدی در دو گویش، تابع قواعد خاص متفاوتی است که میتواند گواه بر وجود ساخت کنایی در ایان گویش ها باشد. درمجموع ، شباهت قابل ملاحظه ساخت افعال در زمان گذشته در دو گویش به حدی است که فرضیه ریشه تاریخی مشترک آنها را مورد تایید قرار می دهد.

گویش ولاتی، گویش کلیمیان اصفهان، زمان گذشته افعال، فعل لازم، فعل متعدی