جلیل پورحاجی موتاب - گروه دامپزشکی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران
عباس علایی نوین - گروه دامپزشکی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران
سیدرشید تونی - مدرس گروه علوم تشریحی دامپزشکی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

شترمرغ به جهت دارا بودن گوشتی با کلسترول و چربی کم و آهن بیشتر نسبت به سایر پرندگان و دا مهای اهلی پرنده ای با ارزش به شمار می رود. ناحیه اتصالی رحم به واژن دارای لوله های ذخیر ه کننده اسپرم بوده و محل نگهداری اسپرماتوزوا م یباشد. از آنجا که مطالعه همزمان این ناحیه در فصل تولیدمثلی و غیرتولیدمثلی در شترمرغ تاکنون انجام نشده بود، بنابراین آناتومی و بافت شناسی این ناحیه از اویدوکت شترمرغ ماده بالغ مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور در طول یکسال، هر ماه 4 اویدوکت شترمرغ بالغ )در مجموع 48 اویدوکت( تهیه و ناحیه اتصالی رحم به واژن آن مورد مطالعه آناتومی قرار گرفت. پس از نمونه برداری و تهیه لام، نمونه ها با روش هماتوکسیلین و ایوزین) H & E ( رنگ آمیزی شدند. نتایج آناتومیکی نشان دادکه در ابتدای واژن یک خم سیگمویید قرار دارد. در مطالعه بافتی نیز اپیتلیوم این ناحیه بصورت استوانه ای شبه مطبق مژه دار بوده و در بعضی ما هها به شکل استوانه ای ساده مژه دار دیده م یشود. اپیتلیوم لوله ها نیز بصورت استوانه ای ساده فاقد مژه م یباشد. نتایج آزمون آماری نشان داد که اندازه طول و عرض این ناحیه و همچنین تعداد و قطر لوله های ذخیر ه کننده اسپرم در 6 ماه نخست سال بصورت معنی دار بیشتر از 6 ماه دوم سال میباشد. بیشترین میانگین اندازه نیز مربوط به مرداد ماه و کمترین آن مربوط به دی ماه می باشد.

آناتومی، بافت شناسی، ناحیه اتصالی رحم به واژن، شتر مرغ