راضیه محمدعلی نژاد - دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور مرکز یزد
سیدمحمدباقر کمال الدینی - استاد راهنما و دانشیار دانشگاه پیام نور مرکز یزد

فرهنگ عامه، تجربیات و تفکرات بشر در طول قرون و اعصار باشد که در متن زندگی مردم در هر دوره جاری است و ریشه د گذشته های دور دارد. فرهنگ مردم هر ملتی در شرایط مختلف سیاسی اجتماعی و مذهبی از بسامد واژگان خاص آن مملو و مشحون است، زیرا که ادبیات آیینه ی تمام نمایی است که شیوه ی تفکر یک ملت را در هر بره به خوبی هویدا می سازد. باورها و معتقدات مذهبی و دینی و عامیانه یکی از این عناصر است که در ادبیات دوران حکومت صفویه بسیار بروز یافته است. شعر دوران صفوی و به ویژه اشعار خداوند مرثیه سرایان محتشم کاشانی منبع مستندی برای بحث و بررسی پیرامون فرهنگ عامه و فولکلور بخصوص از دیدگاه اشارات و کنایات مذهبی است. از آنجایی که محتشم کاشانی در سبک و سیاق سخنوری به شاعران سبک پیش از خود بیشتر ماند تا سبک صفوی، نوآوری های سبکی او از جهت توجه به فولکلور بیشتر در حیطه ی امور دینی است و در انعکاس دیگر باورهای عامیانه به شیوه ی معمول عمل کرده است.

محتشم کاشانی، عصر صفوی، فرهنگ عامه و فولکلور