سمیه کاظمی زردخشویی - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهرکرد

با آغاز جنگ تحمیلی در ایران در سال 1359 و شروع مقاومت سلحشورانه ملت ایران در برابر رژیم متجاوز عراق، ادبیات جدیدی شکل می گیرد که به ادبیات دفاع مقدس موسوم است. این ادبیات بر اساس تجربه گرایی واقعیات جنگ و با تکیه بر جنبه هیا مذهبی و حماسی آن شکل گرفته است، با به تصویر کشیدن پیامدهای مخرب جنگ و مسایلانسانی آن، سعی در روشنگری و ثبت این دوره از تاریخ کشورمان دارد. در این میان، نمایشنامه نوسی دفاع مقدس یا ادبیات نمایشی دفاع مقدس، گونه ای از ادبیات نمایشی است که هویت خود را از خاطرات، یادداشت ها، گزارش ها، زندگینامه ها، داستان و تاریخ رسمی به دست آورده است؛ که رویارویی وتضاد میان دو نیرو و جبهه ومسایلی چون رزم وشهادت، مجروحیت و اسارت، فداکاری و ایثار و زندگی رزمندگان را نشان می دهد؛ و این قالب هنری سعی دارد با پرداختن دراماتیک، مقوله ی جنگ را مطرح و مورد بررسی قرار دهد. اینکه نمایشنامه ی دفاع مقدس چه ساختاری دارد؛ چه اهداف را مدنظر دارد و نمایشنامه های دفاع مقدس چه ضعف ها و نقاط قوتی دارند سوالاتی است که تلاش شده در این مقاله بر اساس بررسی سه نمایشنامه ی برجسته ی دفاع مقدس، به آن ها پاسخ داده شود.

ادبیات دفاع مقدس، مقاومت، نمایشنامه، ساختارهای نمایشنامه