سیمای عرفان اسلامی از قرن هفتم تا دهم ه.ق

عرفان طریقه معرفت در نزد آن دسته از صاحب نظران است که برخلاف اهل برهان در کشف حقیقت بر ذوق و اشراق بیشتر اعتماد دارند تا بر عقل و استدلال و در واقع معجونی شگفت انگیز از مکتب های فلسفی جهان است. در عرفان عقاید برهمن ها، بودایی ها، افلاطونیان جدید، مسیحی ها، یهودی ها و مسلمانان زاهد و حتی نکاتی از آیین زرتشت را می توان یافت. عرفان امکان ارتباط مستقیم آدمی را با خداوند از طریق شهود و تجربه ی باطن ممکن می سازد. رشد عرفان و تصوف از قرن دوم هجری قمری آغاز گردید و به تدریج رشد پیدا کرد به طوری که در قرن هیا پنجم و ششم هجری قمری شدت بیشتری پیدا کرد. عرفان در قرن هفتم و با ظهور ابن عربی و نجمالدین کبری و جلال الدین بلخی (مولوی) و شاگردان آنها و دیگر عرفای نامدار به اوج خود رسید. و در این قرن به صورت یک علم درآمد. در قرن هستم با حضور شیخ محمود شبستری و سید حیدر آملی علم عرفان در مدارس و خانقاه ها تدریس شد و تشیع به عرفان و تصوف نزدیک شد. در قرن نهم حرکت عرفان با حضور عبدالرحمان جامی ادامه یافت ولی رابطه ی تشیع و تصوف رو به تیرگی گذاشت؛ از آغاز قرن دهم رشد عرفان و تصوف متوقف و حتی رو به افول گذاشت به طوری که می توان اذعان داشت عارف بزرگی در این قرن یافت نمی شود.

کلیدواژه ها:

عرفان ، تصوف ، ابن عربی ، وحدت وجود ، اندیشه ها