جهانیار بامدادصوفی - عضو هییت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
سعید شهبازمرادی - کارشناس ارشد رشته مدیریت بازرگانی دانشگاه تهران
مجید سلیمی - کارشناس ارشد سنجش و اندازه گیری دانشگاه علامه طباطبایی

نظریه بنیادین چارچوب نظری بسیار موثری را به منظور تحلیل محتوای اطلاعات کیفی جمع آوری شده در سخنرانیها، مناظره ها، میزگردهای مباحثاتی مقالات و على الخصوص مصاحبه ها به پژوهشگران علوم انسانی ارایه میدهد. این نظریه بعنوان یک روش نوین تحقیق برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده های پژوهشی در دهه 1960 مطرح و برای اولین بار توسط گلاسر و استراوس در 1967 معرفی گردید. شالوده اصلی نظریه بنیادین، استخراج کدها، مفاهیم و طبقه بندی ها می باشد. در این مقاله به تشریح این نظریه، نکات و هسته اصلی، ملاحظات و چگونگی کاربرد آن در شش گام پرداخته شده است. در گام اول مبانی نظری، در گام های دوم و سوم به نحوه کدگذاری و استخراج کدها و در گام چهارم، تلفیق کدها و ایجاد مفاهیم اصلی نظریه بنیادین، مورد بررسی قرار گرفته و در گام پنجم مراحل مختلف تحلیل مقایسه ای گلاسر و استراوس برای ایجاد طبقه بندی ها و بالاخره در گام ششم به دلایل و چگونگی کاربرد نظریه بنیادین به همراه چکیده ای از گامهای پیشین در قالب یک مثال پرداخته شده است. نه نتایج بررسی هایی که توسط گلاوسر و استراس انجام شده بیانگر این است که می توان از این نظریه بعنوان رویکردی مطمین، به منظور کشف حقایق و واقعیات نهفته در پشت واژه ها کلمات و جملات بهره جست.

نظریه بنیادین، کدها، مفاهیم، طبقه بندیها، تحلیل محتوا، پژوهش