علی اکبر سیف - استاددانشگاه علامه طباطبایی
فرحناز کیان ارثی - استادیار دانشگاه سمنان

در گذشته، رابطه بین نظریه های سنتی یادگیری در روان شناسی و نظریه هاینوروفیزیولوژی رابطه نزدیکی نبود . اما به تازگی یافته های ون در عل وم عصب شناسی برای پدیده های یادگیری گاه پیچیده ای، مانند یادگیری مشاهده ، مکانیسم های عصبی نسبتا سادهای کشف کرده اند که یکی از آنها نورون های آیینه ای است . ها این نورون نشان می دهندکه مغز چگونه فعالیتی را که ما انسان ها مشاهده می کنیم در خود ثبت می نماید و انجام آن فعالیت را در همان لحظه یا درآینده آسان می سازد . نقش این نورون ها آن است که، در تعاملات اجتماعی، عمل فرد مشاهده کننده را با عمل فرد مورد مشاهده مطابقت میدهد و از این طریق به فرد مشاهده کننده کمک میکند تا از طریق همسو نمودن رفتار خود با رفتار فرد مورد مشاهده آن رفتار را بفهمد .در مورد منشا نورون های آیینه ای سه دیدگاه وجود دارند (1) : دیدگاه تکاملی که وجود نورون های آیینه ای را بخشی از سازگاری میداند که در طول عمر نوع جاندار در او تکامل یافته است؛ ( 2 )دیدگاه تداعی که بر توانایی ذاتی در شکل دهی به نورون های آیین های با تاکید بر تجربه استوار است؛ ( 3 )و دیدگاه اندیشه - عمل که طبق آن تصوری که ما از بازخوردهای حسی مرتبط با یک عمل می سازیم اساس اجرای درست آن عمل است . پیش از کشف نورون های آیین های دو تبیین عمده برای یادگیری مشاهده ای از سوی روانشناسان رفتاری و شناختی ارایه شده بود.رفتارگرایان به رهبریت بی اف اسکینر، واضع شرطی سازی کنشگر، برای یادگیری از راه مشاهده و تقلیدآموزی سه عنصر مشاهده الگو، انجام رفتار مطابق با الگو، و دریافت تقویت را ضروری میدانستند. در مقابل، شناخت گرایان، به سرکردگی آلبرت بندورا، یادگیری ای مشاهده را عمدتا پدیده ای کاملا شناختی و خبر پردازانه معرفی کردند و برای یادگیری آن به چهار فرایند توجه، به یاد سپاری، باز آفرینی حرکتی، و انگیزش متوسل .نددش می کشفیات مربوط به نورون های ای آیینه هم دیدگاه رفتارگرایان و هم اندیش هشناخت گرایان را مورد چالش قرار می دهد

نورون های ای، آیینه نظریه شرطی سازی اسکنیر، ای یادگیری مشاهده بندورا، دیدگاه تکاملی، دیدگاه تداعی، دیدگاه اندیشه - .عمل