مصطفی امانی ماچیانی - به ترتیب دانشجوی دکترا و دانشیار، گروه مهندسی تولید گیاهی و ژنتیک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه
عبدالله جوانمرد - به ترتیب دانشجوی دکترا و دانشیار، گروه مهندسی تولید گیاهی و ژنتیک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه
فرید شکاری - دانشیار، گروه مهندسی تولید گیاهی و ژنتیک ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

به منظور ارزیابی اثر الگوهای مختلف کشت مخلوط نعناع فلفلی و باقلا، آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 9 تیمار و سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در بهار سال 1394 اجرا شد. تیمارها شامل کشت خالص نعناع فلفلی، کشت خالص باقلا و کشت های مخلوط با نسبت های 1:1 و 1:2 و 2:1 و 2:3 و 3:2 و 1:3 و 3:1 (باقلا: نعناع فلفلی) بودند. نتایج نشان داد بیشترین تعداد غلاف در بوته (5/4) تعداد دانه در غلاف (3/7) و وزن صد دانه (118/4 گرم) باقلا در نسبت 2:3 به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه باقلا در واحد سطح اشغالی به تیمارهای 2:3 و (268/3 گرم در مترمربع) و 1:3 و (250 گرم در مترمربع) تعلق داشت، ولی بیشترین عملکرد دانه در واحد سطح مخلوط (189/8 گرم در مترمربع) به کشت خالص باقلا و تیمار 1:3 و (187/5 گرم در مترمربع) مربوط بود. همچنین بیشترین عملکرد خشک نعناع فلفلی در واحد سطح اشغالی ( 629 گرم در مترمربع) در تیمار 2:3 (بدون تفاوت معنیدار با تیمارهای 3:2 و 1:3 ) بهدست آمد. بالاترین عملکرد خشک نعناع فلفلی در واحد سطح مخلوط در کشت خالص ( 320 گرم در مترمربع) و نسبت 3:2 و (303 گرم در مترمربع) بدون تفاوت معنی دار با الگوهای 2:1 و 2:3 و 3:1 مشاهده شد. بیشترین درصد اسانس (2/15) و عملکرد اسانس نعناع فلفلی (5/61 گرم در مترمربع) بهترتیب به تیمارهای 2:3 و 3:2 تعلق داشت. در همه الگوهای کشت به استثنای الگوی 1:1 میزان نسبت برابری زمین بیشتر از یک بود، درحالیکه میزان نسبت برابری استاندارد فقط در الگوهای 2:3 و 3:2 و 1:3 بالاتر از یک به دست آمد. بیشترین نسبت برابری زمین استاندارد به الگوی 2:3 و (1/31) تعلق داشت. در نتیجه، با توجه به عملکرد دانه باقلا در سطح اشغالی، درصد و عملکرد اسانس نعناع فلفلی و نسبت برابری زمین استاندارد الگوی کاشت 2:3 برتر از تیمارهای خالص و مخلوط بود.

درصد اسانس، عملکرد دانه، کشت مخلوط، کشاورزی پایدار، نسبت برابری زمین