تحلیل و مقایسه اثرات کاهنده تعداد تصادفات واژگونی در آزاد راه های ایران با رویکرد استفاده از دوربین های ثبت سرعت سیار توسط پلیس در برابر دوربین های ثابت وزارت راه و شهرسازی ( مطالعه موردی آزاد راه زنجان-قزوین )

به طور متوسط سالانه 30 درصد از تصادفات آزاد راهی شامل تصادفات ناشی از واژگونی می باشد. حال آنکه این گونه تصادفات در اکثر کشور های پیشرفته 20-10 درصد از کل تصادفات رو به خود اختصاص داده اند. شاید مهمترین نکته در تصادفات واژگونی رخ داد تصادف توسط یک عامل ( انسان و یا وسیله نقلیه ) باشد. لذا با اعمال برخی از شرایط می توان رقم فوق الذکر را از طریق کنترل عامل ایجاد تصادف، به رقم کمتری در سال کاهش داد. بنابراین پژوهش حاضر نیز در پی ارایه راهکار های عملی با صرف هزینه های حداقلی و نیل به دستاورد های حداکثری می باشد. در نتیجه با تحلیل فرم های تصادفات ( کام 114 ) در سال 1393 برای محور آزاد راهی زنجان-قزوین رابطه معنا داری بین تصادفات ناشی از واژگونی با عواملی از قبیل حجم تردد عبوری، خستگی، عدم توجه به جلو و نیز عدم توانایی در کنترل وسیله نقلیه ( به ترتیب با ضرایب همبستگی پیرسون0/892، 0/857، 0/85 و ( 0/641 دارند. لذا این موارد به عنوان عوامل تاثیر گذار در افزایش تعداد تصادفات واژگونی شناسایی شده اند. ضمنا نتایج حاصل از نظر سنجی های صورت گرفته توسط کارشناسان حوزه تصادفات برون شهری بیانگر آن است که حضور فیزیکی پلیس در راه های برون شهری به طور متوسط 41درصد احتمال تصادفات واژگونی را کاهش می دهد. همچنین سایر نتایج نشان دهنده این بودند که به طور متوسط 42 درصد سیستم های نظارت تصویری اثرات نسبتا بالایی در کاهش تعداد تصادفات واژگونی دارند حال آنکه سیستم های نظارت تصویری ( دوربین های ثبت تخلف ) سیار به طور متوسط 40 درصد اثرات نسبتا بالایی در کاهش تعداد تصادفات واژگونی دارند. اما آنچه که قابل توجه و تامل است وجود رابطه معنا دار بین تعداد تصادفات واژگونی با خستگی و عدم توجه به جلو می باشد که شاید بتوان این عامل فزاینده تصادفات را با استفاده از گشت های متغیر کنترل سرعت پلیس تا حدودی کاهش داد. اما به عنوان یک راهکار عملی توصیه می شود که گشت های متغییر پلیس در فاصله هایی بیش از 15 درصد فاصله بین دو دوربین از دوربین ثابت اولیه و نیز بیش از 15 درصد فاصله بین دو دوربین از دوربین ثابت ثانویه حضور داشته باشند.

کلیدواژه ها:

تصادفات واژگونی ، نظارت تصویری ، دوربین های ثبت تخلف ، پلیس ، وزارت راه و شهرسازی