شاهین شعبانی - استادیار، گروه راه و ترابری، دانشگاه پیام نور تهران شمال، تهران، ایران
سیدکیان قریشی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی عمران- راه و ترابری، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران
اسماعیل رجایی نجف آبادی - کارشناس ارشد راه و ترابری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

حمل و نقل جاده ای یکی از اصلی ترین مدهای حمل و نقل به منظور جابجایی کالا و مسافر است. ایمنی، قابلیت اطمینان، ظرفیت و دسترس پذیری از مهمترین نیازهای حمل ونقل جاده ای هستند. یکی از راه های بالابردن ایمنی راه ها، نحوه ساخت آنها از لحاظ خود معرف بودن می باشد. عملکرد راه های خود معرف (SER) بدین صورت است که با استفاده از طرح هایی، راه برای کاربران قابل پیش بینی و ایمن می شود. هدف اصلی این پروژه ایجاد مدلی است که بر اساس آن با داشتن مشخصات راه بتوان سطح خود معرف بودن راه را نشان داد. در این پژوهش ابتدا به بررسی و شناسایی عوامل موثر در ارتقاء ایمنی راه ها توسط قابلیت خود معرف بودن پرداخته شده است. در این راستا ابتدا پرسش نامه ای جهت تدوین المان های اصلی و تاثیر گذار در خود معرف بودن راه تهیه و توسط افراد متخصص و با تجربه در این زمینه تکمیل گردید. هر یک از المان های تحت پوشش در هر حوزه که توسط متخصصان و خبرگان وزن دهی شد، با استفاده از روش AHP تحلیل، نرمال سازی و المان ها و معضلات آنها اولویت بندی شدند. با توجه به تحلیل نتایج مشخص شد که علایم بیشترین تاثیر را بر خود معرف بودن راه می گذارند. بعد از علایم، طرح هندسی راه بیشترین نقش را در یک راه خود معرف دارد. علایم قایم به طور قابل توجهی نقش بیشتری از علایم افقی در خود معرف بودن راه دارد. در مرحله آخر این شاخص در دو محور منتخب ایران مورد ارزیابی قرار گرفت و نتایج حاصله با یکدیگر مقایسه گردیدند.

راه، شاخص خود معرف بودن، روش .AHP