آرش ادیب - استادیار گروه عمران دانشکده مهندسی دانشگاه شهید چمران اهواز

پدیده اندرکنش امواج جزر و مدی و رودخانه ای در رودخانه های جزر و مدی از مباحث بسیار پیچیده از لحاظ هیدرولیکی می باشد و بسته به محل قرار گیری مقطع نسبت به دهانه رودخانه یکی از این دو عامل اهمیت بیشتری می یآبد. در مقاطع نزدیک به دهانه رودخانه امواج جزر و مدی حاکم بر جریان می باشند. و در مقاطع بالادست جریان رودخانه ای بر جریان حاکم است ولی در مقاطع میانی هر دو عامل موثر می باشند. و در این قسمت تحلیل جریان بسیار پیچیده است. برای تحلیل جریان در این رودخانه های از معادلات سنت و نانت استفاده می شود. که یکی از معادلات موجود در آن معادله اندازه حرکت است. این معادله دارای ترمهای متفاوتی است که شامل ترمهای ثقل، اینرسی، اصطکاک و عوامل اتلاف انرژی مانند اثر دیواره ها می باشد. در این تحقیق به بررسی اهمیت این ترمها در تحلیل جریان در رودخانه های جزر و مدی پرداخته می گردد و مهمترین ترم مشخص می گردد. برای تحلیل جریان دو رودخانه جزری و مدی کارون در ایران و سورن در انگلستان و ولزانتخآب شده است این رودخانه ها دارای شرایط متفاوتی بوده به گونه ای که رودخانه کارون دارای سیلآبهای بزرگ و امواج جزر و مدی کوچک است در حالیکه رودخانه سورن دارای امواج جزر و مدی بزرگ و سیلآبهای کوچک است و از لحاظ بزرگی امواج جزر و مدی دومین مکان در دنیا می باشد. با تحلیل جریان در این دو رودخانه مشخص شد که اصطکاک مهمترین عامل در پدیده اندرکنش جریانهای جزر و مدی و رودخانه ای در رودخانه های جزر و مدی می باشد ضمن اینکه عامل ثقل هم تاثیر زیادی در این پدیده دارد.

رودخانه جزر و مدی، معادله سنت و نانت، رودخانه کارون و رودخانه سورن