قاسم جدیدی داوودآبادی - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رفسنجان
مهدی صبوری پور - استادیار، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رفسنجان

گاهی اوقات جرایمی که رخ می دهند عوامل متعددی در وقوع آن موثر است. برای احراز مسیولیت، انجام دادن رفتار مجرمانه یا زیانبار کافی نیست، بلکه بایستی بین نتیجه موجود و رفتار مرتکب، رابطه مورد قبول از نظر معیارهای حقوقی وجود داشته باشد. اگر یک عامل به صورت انفرادی باعث ایجاد جنایت شود، تشخیص چنین رابطه ای آسان بوده، و به راحتی می توان تشخیص داد که بین رفتار مرتکب جنایت حاصله رابطه سببیت وجود دارد یا خیر. اما ممکن است عوامل متعدد باعث ایجاد جنایت شوند که این عوامل متعدد گاه در عرض هم هستند و گاهی در طول هم و گاهی این اجتماع به صورت اجتماع اسباب متعدد می باشد و گاه به صورت اجتماع مباشرین متعدد و گاهی نیز به صورت اجتماع سبب و مباشر، که در این موارد تشخیص رابطه سببیت مشکل بوده و موجب طرح نظریات مختلفی از سوی فقها و حقوقدانان و همچنین صدور آراء و احکام متعدد از سوی دادگاه ها در مورد ملاک تعیین سبب یا اسباب مسیول شده است.

تعدداسباب، جرم، مسولیت کیفری، مباشر جرم