مجید دهمرده - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه پیام نور

تالابها در جریان توسعه کشورها نقشی بسیار مهم در رفاه جامعه از طریق تامین کالاها و خدماتی که بهطور مستقیم و غیر مستقیم مورد استفاده قرار می گیرند، ایفا می کنند و به همین دلیل دارای ارزش میباشند. از جملهی این کالاها می توان به استفاده ی تفریحی (به عنوان ارزش های غیرمصرفی)، گوشت برداشتی (به عنوان ارزش های مصرفی مستقیم) و جذب کربن، تولید اکسیژن، حفظ آب و حفظ خاک (به عنوان ارزش های مصرفی غیرمستقیم) اشاره داشت. علاوه بر ارزش های استفاده ای، تالابها ارزش های دیگری نیز دارند؛ این ارزش ها مبالغی می باشند که افراد تمایل دارند، برای حفاظت از تالابها به منظور استفاده از آنها در آینده، بهره مندی نسل های آتی از آنها و برای اینکه فقط وجود داشته باشند (چه استفاده ای از آنها بشود و چه مورد استفاده قرار نگیرند) بپردازند. به این قبیل ارزش های غیراستفاده ای ارزش های حفاظتی نیز گفته می شود. در این مقاله، ارزش کالاها و خدمات اکوسیستم تالاب هامون در قالب کارکردهای اطلاعاتی (ارزش های تفریحی و حفاظتی) به منظور ارزیابی اقتصادی خسارات ناشی از خشکی تالاب هامون در این حوزه برآورد گردیده است. اطلاعات مورد نیاز برای برآورد ارزش این کارکردها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شد. ارزش تفریحی تالاب هامون به عنوان ارزش تفریحی اکوسیستم جنگلی تالاب هامون، با جمع آوری اطلاعات از 150 نفر در روستاهای حاشیه تالاب و روش ارزش گذاری مشروط برآورد گردید. ارزشهای برآورد شده برای اکوسیستم تالاب هامون دو کاربرد عمده دارند: اول، در تحلیل هزینه- فایده، جلب حمایت های اقتصادی برای حفاظت از تالاب هامون و تعیین میزان خسارت خشکی و نابودی تالاب به کار می رود. دوم اینکه ارزش های برآورد شده می تواند در تولید درآمد ناخالص داخلی مورد استفاده قرار گیرد. بر اساس نتایج به دست آمده، ارزش کارکردهای اطلاعاتی 644/82 میلیارد ریال برآورد گردید.

خسارت – خشکسالی – تالاب هامون- ارزیابی اقتصادی