طیبه مصباح زاده - استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
زهرا ایازی - دانشجوی دکتری بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
حسن احمدی - استاد، دانشکده منابع- طبیعی، دانشگاه تهران

شناخت مناطق برداشت رسوبات بادی، از اصول اولیه کنترل و مبارزه با فرسایش بادی محسوب می شود؛ زیرا با شناسایی مناطق برداشت می توان به جای معلول، علل را شناسایی و فعالیت های اجرایی را در مناطق برداشت متمرکز کرد. در این پژوهش، با هدف شناخت هرچه بهتر و تفسیر نمونه های رسوبی، به بررسی و تحلیل توزیع رسوبات در رخساره های منطقه مورد مطالعه پرداخته شده است. بدین منظور، پس از نمونه برداری از خاک سطحی و آماده سازی نمونه ها، عملیات دانه بندی به روش الک خشک و بر اساس استاندارد A.S.T.M در هشت طبقه شامل کوچکتر از 64 میکرون تا بزرگتر از 4000 میکرون انجام شد. با ورود داده ها به نرم افزار Gradistat، پارامترهای آماری شامل قطر میانه، چولگی و جورشدگی نمونه ها بر اساس روش جامع ترسیمی فولک محاسبه گردید. نتایج تحقیق نشان داد جورشدگی ذرات بین 3/0 تا 8/0 است که به نوعی تاییدکننده فاصله حمل نزدیک تا متوسط ذرات از منطقه برداشت تا محل تجمع رسوبات می باشد. نتایج حاصل از شاخص کج شدگی ذرات در رخساره های رگ متوسط دانه، اراضی کشاورزی _ رسی، کشاورزی و پهنه های ماسه ای با پوشش سنگریزه ای، متقارن است. در بقیه رخساره ها شاخص کج شدگی به سمت ذرات ریزدانه تمایل یافته است. در رخساره های دشت ریگی، اراضی پفی و پوسته های شلجمی طبقات ضریب سایش بین 200-0 است که در این صورت کاملا زاویه دار و ذرات از فاصله ای نزدیک حمل شده اند. در سایر رخساره ها طبقات ضریب سایش در محدوده 400-200 قرار دارد. بنابراین، ذرات نیمه زاویه دار بوده و از فاصله ای نسبتا نزدیک حمل شده است.

جورشدگی؛ دانه بندی؛ ضریب سایش؛ مورفوسکوپی؛ Gradistat