د رحیم غابی - استاد یار دانشگاه بغداد// دانشکده زبان خارجی/ گروه زبان وادبیات فارسی

این پژوهش به اصطلاحات صوفی وعرفانی سروکار دارد، ومی خواهیم درک وفهم صحیح اشعار شاعران بزرگی مانند سنایی,عطار,مولانا,عراقی,خواجو,حافظ و نیاز به مقدمات گوناگون دارد ، و به منظور شناخت این گونه زبانی خاصی(یعنی زبان عرفانی) بدون بحثی مقدماتی درباره زبان به طور کلی, ویژگیها و نقشهای آن, شناخت گونه های مختلف کاربردی زبان, وکارکردهای آن امکان پذیرنیست ، لذا نگاهی گذرا به نظریات کسانی که این زبان را بوجود آورده اند داشته باشیم وببینیم که صوفیه به طور کلی, چه تصوری از زبان دارند. ارایه زمینه و دیدگاه درباره موضوع : شناخت این گونه زبانی خاصی(یعنی زبان عرفانی) بدون بحثی مقدماتی درباره زبان به طور کلی, ویژگیها و نقشهای آن, شناخت گونه های مختلف کاربردی زبان, وکارکردهای آن امکان پذیرنیست.متون علمی موجود که در این بحث بررسی شد : واژه هاى خاص در زبان تصوف را به دو دسته تقسیم کرده اند: یکى اصطلاحات رسمى. دوم رمزهاى تصویرى , تصویرهاى نمادین شرح , تفسیر نمادهاى عرفانى ,شناخت اصطلاحات و رابطه میان معنای اصطلاحی ولغوی وآشنایی با فرهنگ اصطلاحات علوم مختلف , مجاز واستعاره واصطلاحات ورموز. بیان منطق منجر به انجام پژوهش :زبان معتاد برای بیان اندیشه های معمولی است که به جهان محسوس تعلق دارند وآنچه مربوط به جهان ماوراء حس است در زبان عادی نمی گنجد, این نوع جهان بینی نیز سبب می شود که زبان صوفی برای غیر عارف مشکل آفرین شود, زبان معمولی برای بیان تجربه های عادی ومعمولی است که به دنیای محسوس تعلق دارند. به همین دلیل کسانی که از چنین ادراک وبینش بی بهره اند, قادر به ادراک تجربه های دیگران نیستند.بیان هدف مطالعه: ورود به فضای اصطلاحات صوفی وعرفانی و زبان رمزی آن اهمیت بسیاری در این بررسی دارد که بایستی شناخت اصطلاحات که تاثیر زیادی در شیوایی ادبیات عرفانی می گذارد. نخست باید ببینیم اصطلاح چیست وچگونه به وجود می آید ومعنای اصطلاحی چه تفاوتی با معنای لغوی دارد. پژوهشگر به سراغ منابع مهمی رفت تا رسیدن به هدفش که عبارتند از مقدمه ای بر رمزگشایی اصطلاحات خمری در شعر فارسی ، مقدمه ای برمبانی عرفان وتصوف سجادی ، گلشن راز شبسترى، فرهنگ مصطلحات عرفاء ومتصوفه سجادی ، رمز وداستانهای رمزی در ادب فارسی پورنامداریان.

زبان تصوف وعرفان،واژه های خاص در زبان تصوف، شناخت اصطلاحات، فرهنگ اصطلاحات، مجاز واستعاره، اصطلاحات ورموز و نتیجه گیری