اثربخشی درمان فراشناختی بر کاهش افسردگی زنان مبتلا به سرطان پستان

مقدمه و هدف: سرطان پستان شایع ترین سرطان در زنان بوده و دومین علت مرگ آنان در اثر این بیماری نیز محسوب می شود. اغلب بیماران مبتلا به سرطان، بیماری خود را غیرقابل درمان می دانند و نیمی از آنان به نوعی دچار اختلال روان پزشکی هستند، به طوری که بروز افسردگی در این بیماران دارای شیوع قابل ملاحظه ای می باشد. این مطالعه با هدف تعیین اثر بخشی مشاوره با رویکرد فراشناختی بر کاهش افسردگی زنان مبتلا به سرطان پستان انجام شد.روش: این پژوهش بااستفاده از طرح مطالعه تجربی تک موردی از نوع خطوط پایه چندگانه پلکانی انجام شده است. با استفاده از روش نمونه گیری مبتنی بر هدف تعداد 3 نفر از زنان متاهل(20-55ساله) مراجعه کننده به بخش آنکولوژی بیمارستان امام حسین (ع) که تحت درمان تکمیلی پرتو درمانی قرار داشتند و قبل از ابتلا به سرطان پستان سابقه بیماری روانپزشکی نداشته و در زمان اجرای پژوهش میزان افسردگی شان با استفاده از پرسشنامه افسردگی بک بین خفیف و متوسط(غیر از افسردگی اساسی) بود به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. هر سه آزمودنی پرسشنامه های افسردگی، سبک پاسخ دهی نشخواری ذهنی و افسردگی اساسی را قبل از شروع جلسات درمان و در حین آن تکمیل و سپس هفته ای یکبار در جلسات مشاوره بارویکرد فراشناخت 8) جلسه 60 دقیقه ای) شرکت کرده و بلافاصله بعد از اتمام جلسات و نیز 3 هفته پس از آن مجددا پرسشنامه ها تکمیل کردند. داده ها بااستفاده از نمودار ترسیم روند توصیف شدند.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که درمان فراشناختی کاهش قابل توجهی درمیزان افسردگی و نشخوار فکری بیماران افسرده ایجاد کرد و موجب بهبودی در علایم هر سه بیمار شد. همچنین نتایج درمانی تا دوره پیگری ادامه یافتند.بحث: با توجه به این که درمان فراشناختی از جمله درمانهای کوتاه مدت محسوب شده و به جای محتوای شناخت بر کنترل فرایندهای حاکم برآن (باورهای مثبت ،باورهای منفی ونشخوارذهنی) تمرکز می کند درنتیجه می تواند در زمان کمتر و باهزینه کمتر مداخله ای کارآمد در کاهش افسردگی این بیماران باشد. برآیند این اثرگذاری و شواهد مربوط به مولفه های اثر در متن مقاله به تفصیل مورد بحث قرار گرفت.

کلیدواژه ها:

درمان فراشناختی ، سرطان پستان ، افسردگی