نگاهی به مفهوم تزیینات و زیبایی در معماری بومی ایران (نمونه موردی تیمچه بزرگ بازار قم)

یکی از نخستین پرسش ها در زیبایی شناسی آن است که چرا زیبا، زیبا می نماید زیبایی شناسی عبارت است از قابلیت درک چیزی از اشیاء بیش از آنچه هستند؛ یعنی نگاهی به پشت پرده ی چیزی که خود را به صورت تصویر ارایه کرده است.در اصل در معماری اسلامی زیبایی بر اصل تزیین استوار است. تزیین از لحاظ ماهیتی بر دو جنبه کالبد و معنا است. معنای باطنی ان با اندیشه ها و تفکرات دینی عجین شده است که ریشه در الگوهای سنتی ما دارد. ایران ما در دوره های مختلف حکومتی چه در دوره هخامنشی و یا در بعد از اسلام تا پایان دوره قاجار شاهد زیبایی شناسه مبتنی بر تزیین بوده درباره بازار و تحولات آن به کرات سخن رانده شده است اما از تزیینات بازار و الگوهای سنتی موجود در آن پژوهش ومطالعه ای زیادی صورت نگرفته است؛ در مقالهحاضر تیمچه بزرگ قم را از لحاظ ساختاری، کالبدی، فضایی و نقشی را که تزیینات موجود آن در ایجاد فضایی منسجم ایفا می نماید مورد بررسی قرار گرفته است تا به نحوی اجمالی به معرفی تیمچه پرداخته شد. در مطالعات معماری ایران توجه کمتر به این تیمچه و زیبایی های ان شده در حالی که این تیمچه دارای یزدی بندی ها و رسمی بندی های بی بدیل و زیبایی است که مفهوم کامل زیبایی مطلق را برای مخاطب عرضه میدارد. در مقاله فعلی که به صورت تحلیلی- پژوهشی است و نحوه جمع آوری اطلاعات آن به صورت میدانی ،کتابخانه های واینترنتی میباشد سعی برآن داریم تا به این سوالات پاسخ دهیم تا به نحوی ممکن بتوانیم شکلی از معماری قاجاری و اسلامی را به نمایش بگذاریم که از لحاظ ساخت و تزیینات براساس الگوهای سنتی و دیرینمان است.

کلیدواژه ها:

علوم طبیعی ، تزیینات ، تیمچه ، اسلامی ، زیبایی شناسی