امکان سنجی استفاده از الگوهای پایداری مسکن سنتی مناطق سرد در طرح واحدهای مسکونی معاصر

بناهایی که به دست انسان ساخته می شود، جلوه هایی از نگرش او به جهان هستی است که مبین قوه فکری و ساختارفرهنگی – اجتماعی افراد آن جامعه است. این برداشت که معماری می تواند دیدگاهی طبیعی یا مافوق طبیعی داشته باشد در هر حال خارج از تاثیر محیط اطراف و اقلیم جغرافیایی انسان نیست. نگاهی گذرا به معماری سنتی ایران در مناطق مختلف، حکایت از شناخت خصوصیات محیطی، به خصوص اقلیمی پهنه های متنوع ایران، چاره اندیشی هوشمندانه نیاکان ما برای استفاده هر چه بیشتر از مواهب طبیعی و مقابله با مشکلات اقلیمی- محیطی آن دارد. خانه ی سنتی ایران به عنوان قرارگاه رفتاری خانواده، از لحاظ عملکردی و کالبدی مکانی سازنده و مناسب برای شکل گیری رفتار، فرهنگ و اخلاق واحد اجتماع بود. اما معماری مسکن امروز ایران، ظرف مناسبی برای این مهم نیست! سوال مطرح شده دراین پژوهش این است که الگوهای پایداری محیطی معماری سنتی که می توانند در خانه های مدرن امروزی کاربرد داشته باشند کدامند اصول بکار رفته درابعاد اجتماعی و کارکردی مسکن سنتی چیست چگونه می توان این اصول طراحی را در مسکن امروزی بکاربرد آیا استفاده از الگوهای پایداری معماری سنتی در ایجاد طرح های معماری پایدار اثر مناسبی دارد هدف این مقاله، بیان الگوهای پایداری در مطالعه موردی خانه بومی در مناطق سرد ایران، بررسی میزان سودمندی و اثر بخشی و کاربرد الگوهای پایداری (اجتماعی و محیطی) در مساکن امروزی ازنظر صاحب نظران معماری است.در این پژوهش روش تحقیق ترکیبی از روش های کیفی و کمی است. و جمع آوری اطلاعات در دوبخش انجام می شود. در بخش اول از طریق تحلیل محتوای ادبیات و متون موجود، مطالعات و مشاهدات میدانی نمونه های موردی و مصاحبه با صاحب نظران، شاخصهای کارکردی و اصول و الگوهای پایداری در خانه های سنتی مناطق سرد استخراج شده است و در مرحله ی بعدی جهت تعیین تطابق ترجیحات جامعه آماری با کاربرد الگوهای پایداری معماری سنتی در مسکن امروز و اعتبارسنجی و ارزشگذاری این شاخصها، داده ها آنالیز شده و نتایج در نمودارهایی نمایش داده می شوند. در این مطالعه به منظور بدست آوردن الگوهای پایداری معماری، تعداد 20 نفر دانشجوی معماری (6نفر مرد و 14 نفر زن) به عنوان نمونه های داوطلب پرسشنامه کیلرت 7 مقیاسی را تکمیل کردند. درنتیجه ترجیحات کارشناسان معماری در استفاده از اصول معماری سنتی برای پایداری مسکن امروز است که می توان این الگوها را در خانه های معاصر بکاربرد. از تلفیق این نتایج به یک سری اصول طراحی اقلیمی دست یافتیم که درنهایت توصیه و پیشنهادهایی را برای مسکن امروزی داریم.

کلیدواژه ها:

پایداری ، طراحی اقلیمی ، معماری پایدار ، معماری بومی ، معماری سنتی ایران