امیرحسین فرشچیان - دانشجوی دکتری تخصصی معماری اسلامی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز
ویکتور عارفی مقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه ایرانمهر قروه
معصومه رضایی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه ایرانمهر قروه

نور لازمه دیدن فضاست، دیدن فرم و رنگ، دیدن معماری. نور عنصری نمادین و باارزش و جز مهمی از زندگی بشر است. نور همواره دارای جایگاهی ویژه و پراهمیت در فضا است. بطوری که اهمیت بهره گیری از نور روز برای شکل دادن به فضای معماری وصف ناشدنی است. تاثیر مثبتی که نور، این موجود آمورف بر روان و رفتار و خلق و خوی آدمی دارد انکارناپذیر است. در بسیاری از فرهنگ ها نور را نماد تعالی و اوج گرفتن می دانند و از این منظر می توان نتیجه گرفت که اگر نور نبود قطعا هستی هم بوجود نمی آمد. جایگاه سمبلیک و ارزش محتوایی نور در فرهنگ هنر و معماری ایرانی فراتر از ارزش بصری آن است. معماری و نور چنان به هم وابسته اند که جسم و روح. اگر به مبحث نور در معماری معاصر ایران توجه کنیم متوجه این امر می شویم که امروزه کمتر به نیازهای روحی و روانی انسان ها توجه می شود و خانه های امروزی یا کاملا روشن هستند و غرق در روشنایی حاصل از نور طبیعی و مصنوعی یا کم نور و تاریک؛ که قاعدتا به دلیل نادیده گرفتن این نیاز اساسی نمی توانند تامین کننده آرامش و آسایش باشند. در این مقاله که به مطالعه نورهای مریی به صورت طبیعی و مصنوعی پرداخته شده است سعی بر این است که به بررسی و اهمیت نور در معماری و در گام بعد در معماری ایرانی بپردازیم و از همین رهگذر نگاهی هرچند کوتاه به نور و معانی نمادین آن، اهمیت نورپردازی داخلی و چگونگی نورپردازی طبیعی و مصنوعی داشته باشیم و درواقع هدف اصلی این مقاله پرداختن به نقش بسزای نور به عنوان عاملی برای ایجاد آرامش در فضای معماری و تقویت حس آرمان گرایانه استفاده کنندگان از این فضا می باشد. از جمله نتایج این تحقیق می توان به بیان تاثیر نور در ایجاد احساس آرامش روح و روان، نقش نور در کاهش بیماری افسردگی به ویژه افسردگی فصلی اشاره کرد.

معماری، فضای داخلی، نور، کیفیت زندگی، آرامش روحی