تغییرات پارادایم های فکری در حکمرانی و اثر آن بر شیوه ی طراحی شهرها ( با اشاره بر شیوه های حکمرانی و طراحی در ایران )

همواره شهر و مدیریت آن یکی از مهمترین مسایل در رابطه با مسیله ی حکومت بوده است. طی سال ها با تغییرات ناشی از جنگ ها، پیشرفت های صنعتی، علمی، فلسفی و نظایر آن تحولات اساسی در انگاره های بنیادین حاکم در بسیاری از قلمروها منجمله قلمرو حکومت و جامعه ایجاد شد. لذا شیوه ها و سیاست های طراحی شهر به عنوان یکی از متغیرها با وابستگی دوسویه به حکومت و اجتماع دستخوش تحولات گردید. بدیهی است پیوند عمیقی که بین جامعه مدنی و حیات شهری جاریست سبب نفوذ این تحولات در شهرها شد، تا جایی که نگاه به شهر چه به عنوان محل ظهور و یاگیری جامعه مدنی و چه به عنوان ابزار اعمال حاکمیت دستخوش تفاوت های بسیاری گردید. بنابراین بررسی روش های طراحی در شهرها تنها منحصر به دیدگاه های طراحانه نبوده و عوامل دیگری چون حکمرانی نیز در آن دخیلند. در این نوشتار بر آنیم با هدف شناخت تاثیرات متقابل پارادایم های فکری در حکمرانی و در پی آن در شیوه های طراحی شهرها، به شناخت مختصری از پارادایم های غالب حکمرانی و طراحی شهری در ایران دست یابیم. لذا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی، ابتدا به بررسی تحولات پارادایم های فکری در دوران مختلف پرداخته و سپس با یافتن ارتباط دوسویه مابین این تحولات و شیوه های حکمرانی، به بررسی اثر آنها بر شیوه های غالب طراحی شهر می پردازیم. سپس نگرش غالب در ابعاد حکومتی و شهری و روش های منتج از آن را در ایران استخراج می نماییم. مطابق با یافته های این پژوهش سه پارادایم فکری مدرن، پست مدرن و پست پست مدرن در فرآیند تحولات خود سبب ایجاد تغییراتی در حوزه های حکومتی و شهری به لحاظ ماهیت و رویه شدند. همچنین در رابطه با شیوه های طراحی شهر در کشورمان به نظر می رسد ناکارآمدی طرح های کنونی در اثر عدم توجه به ضعف های ماهوی و رویه ای موجود و عدم همگامی با نقاط قوت پارادایم های متاخرتر مانند استفاده از روش های مشارکتی است.

کلیدواژه ها:

پارادایم مدرن ، پارادایم پستمدرن ، اندیشه ی پست پست مدرن ، حکمرانی ، طراحی شهر