مجتبی احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران گرایش سازه های هیدرولیکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، ایران
کمیل صامت - دانشجوی دکتری مهندسی عمران گرایش مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی دانشگاه سمنان؛ کارشناس منابع آب شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی، ایران
یوسف حسن زاده - استاد مهندسی عمران دانشکده فنی دانشگاه تبریز، ایران

طی سال های گذشته صنعت سدسازی اهمیت ویژه ای به مهندسی ارزش و اقتصاد مهندسی داشته است، در همین راستا عملکرد اقتصادی دریچه های اضطراری پرتاب شونده (فیوزگیت) به عنوان یک تکنولوژی جدید از سال 1989 در جهان مطرح شد. فیوزگیت ( Fusegate ) سیستم سازه ای مجزایی است که روی سدهای در حال اجرا و حتی ساخته شده قرار می گیرد. با نصب این دریچه بدون نیاز به افزایش ارتفاع سد، با حفظ ضریب ایمنی، می توان حجم مخزن سد را افزایش داد و در موارد خاص از این سازه جهت افزایش ظرفیت تخلیه سرریز، بدون افزایش طول آستانه سرریز نیز استفاده نمود. در این تحقیق، دریچه های فیوزگیت سد مخزنی ساروق (گوگردچی) در استان آذربایجان غربی که برای اولین بار در کشور جمهوری اسلامی ایران به عنوان جایگزین دریچه های قطاعی بر روی سرریز سد مذکور نصب گردیده اند با دریچه های قطاعی از نظر اقتصادی مقایسه شد و برای این منظور از نرم افزار COMFAR استفاده گردید؛ نتایج نشانگر این است که دریچه فیوزگیت هم از لحاظ اقتصادی و هم از لحاظ بازگشت سرمایه به دریچه قطاعی برتری دارد.

دریچه فیوزگیت، سد ساروق، نرم افزار کامفار ( COMFAR )، بازگشت سرمایه