ماهیت علم جدید از دیدگاه گاستون باشلار

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: کنفرانس سالانه پژوهش در علوم انسانی و مطالعات اجتماعی
  • کد COI اختصاصی: ACHSCONF01_146
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1172
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

موسی توماج ایری

دانشآموخته کارشناسی ارشد فلسفه علم، دانشگاه امیرکبیر

ایرج نیک سرشت

استادیار پژوهشکده تاریخ علم، دانشگاه تهران

چکیده

هدف این مقاله بررسی ماهیت و مشخصه های علم جدید از دیدگاه گاستون باشلار است. باشلار که خود درسطح بالایی با علوم جدید آشنایی داشت و عمیقا از انقلاب های نسبیتی و کوانتومی در فیزیک متاثر بود به عنوان یک فیلسوف علم با رویکردی معرفت شناختی به بررسی تاریخ علم میپردازد. وی با این نگرش تاریخی به نتایجی دست مییابد که ماهیت و عملکردی متفاوت از گذشته را برای علم جدید که از نظر وی مشخصا با نظریه نسبیت آغاز میشود، آشکار میسازد. در این مقاله به روش توصیفی ابتدا به بررسی رویکرد معرفت شناسی تاریخی باشلار میپردازیم که تمایز میان ذهنیت علمی از ذهنیت پیشاعلمی و بهتبع آن گسست میان تاریخ علم از تاریخ پیشاعلم را نشان میدهد. سپس بر مبنای این گسست اساسی به بررسی وجوه مشخصه علم جدید میپردازیم. نتیجه این بررسی پنج ویژگی اساسی علم جدید شامل 1( معرفت شناسی غیردکارتی 2( گسست معرفتشناختی 3( عقل گرایی کاربردی 4( پدیدارشناسی تکنیکی و 5( خصلت اجتماعی علم جدید؛ را به عنوان وجه ممیزه آن از پیشاعلم یا علم قدیم نشان داده، ماهیت و شیوه عملکرد ویژه آن را آشکار میسازد.

کلیدواژه ها

علم جدید، باشلار، گسست معرفتشناختی، پدیدارشناسی تکنیکی، عقلانیت کاربردی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.