علیرضا باقری - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اقلید

در حال حاضر روش های مختلف به زراعی، اصلاحی و فیزیولوژیکی تحت بررسی هستند تا بتوان بر مشکلات تنش غلبه کرد. یکی از دلایل عدم تولید ارقام متحمل به تنش، عدم بکارگیری شیوه صحیح انتخاب ارقام براساس صفات زراعی و فیزیولوژیکی مرتبط با تحمل به تنش است. در این ازمایش ارتباط بین برخی از صفات فیزیولوژیک با عملکرد به منظور تسهیل در انتخاب ارقام متحمل مورد بررسی قرار گرفته است. گندم رقم شیراز در ایستگاه تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی واحد اقلید به مدت دوسال تحت تیمارهای مختلف خشکی قرار گرفت. چهار تیمار شاهد و آبیاری در 25 ، 50 و 75 درصد ظرفیت مزرعه به کار برده شدند. تیمارهای آزمایش برپایه طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اعمال شدند. عوامل مورد اندازه گیری عبارت بودند از عملکرد، اجزاء عملکرد ، میزان فتوسنتز برگ پرچم و شاخص های غلبه بر تنش. نتایج نشان داد که تعداد دانه و سنبله در گیاه کاهش معنی دار در شرایط تنش داشتند و وزن دانه حساسیت کمتری داشت. عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک نیز در شرایط تنش کاهش نشاندادند. تفاوت مقدار عملکرد بیولوژیک به کاهش تعداد پنجه و سنبله در گیاه و کاهش سطح برگ و ارتفاع مرتبط بود. کاهش عملکرد دانه به کاهش تعداد سنبله در گیاه و تعداد دانه در سنبله ربط داده شد. تنش، مقدار تولیدات فتوسنتزی را کاهش داد تنش اثر کاهنده روی رشد و عوامل موثر درعملکرد داشت. همه شاخص های غلبه بر تنش در این ازمایش کاهش نشان دادند. در کل ارتباط میزان فتوسنتز با عملکرد بیشتر از شاخصهای غلبه بر تنش بود.