یوسف تقی ملایی - دانشجوی دکتری علوم جنگل. دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ایلام، ایلام

مقدمه و هدف: پایداری افغانستان و تلاشها در زمینه احیاء شامل توسعه کشاورزی و مهار آب، انتقال و تغییر مسیر و پروژههای مسدود نمودن آب درنیمه مسیر و انتهای رودخانه هیلمند و حوضه آبریز افغانستان اکنون در حال اجرا است. دولت ایران این شرایط و فعالیتها را میبیند و آنرا بصورت هدر رفت آب در طی مسیر در بخش شرقی کشور قلمداد مینماید. روش بررسی: این مطالعه روابط بین افغانستان و ایران با تمرکز بر روی مرزهای آبی ناحیهای حوضه افغانستان را بررسی میکند. ناپایداری آب ایران و وابستگی به سرچشمه آب در همسایه بالای دست رودخانه یعنی کشور افغانستان، مذاکرات سیاسی قبلی بر روی آبهای حوضه هیلمند و فاکتورهای موثر بر آینده دسترسی به آب در این ناحیه از حوضه هیلمند شامل رشد جمعیت، توسعه کشاورزی و تغییر اقلیم میباشد. این مطالعه به تلاشهای ایران در زمینه متعادل نمودن روابط با افغانستان در زمینه فعالیتهای اقتصادی و سیاسی میپردازد. علاقهای که در طی زمان دچار تنش شده است. یافتهها: این امر افغانستان را نیز بر سر دو راهی در جهت بازساخت و تکمیل پروژههای بخش آبی خویش نموده است. افغانیها بر روی پروژه های توسعهای آب محور متمرکز شدهاند که یکی از فصول برنامه توسعه پنج ساله این کشور میباشد. نتیجه گیری: استراتژی پیشنهادی در این زمینه مشتمل بر ایجاد دادههای پایهای دورههای آبی، ظرفیت سازی در مدیریت و افزایش بازدهی سیستمهایآبیاری، ایجاد شبکه پشتیبانی بین المللی برای مذاکرات و ایجاد کمیسیون آب مرزی بین دو کشور می باشد.

مناقشات آبی، آبهای مرزی، افغانستان، حوضه هیلمند و ایران