انسان شناسی فرهنگی-سیاسی از منظر آنتونیو گرامشی

آنچه می خوانید بخش سوم از پژوهشی ژرف در مبانی انسان شناسی فرهنگی - سیاسی است. بخش اول با عنوان انسان شناسی سیاسی مارکسی در شماره2-3 مجله و بخش دوم با عنوان چرخه فرهنگ سیاسی چپ مارکسیست شامل آراء لنین، تروتسکی، ولوکاچ در شماره چهار مجله پژوهش حقوق و سیاست به چاپ رسید. این بخش اندیشه آنتونیو گرامشی مبارز خستگی ناپذیر علیه فاشیسم را درباره انسان شناسی فرهنگی - سیاسی در بر می گیرد. گرامشی مارکسیست، بنیان گذار حزب کمونیست ایتالیا، در عرصه های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، فلسفی و فولکاور صاحب نظر بود اما آنچه حدود 13 سال آخر عمر (یعنی بین 30 تا 45 سالگی) را در زندان های موسولینی گذران اما آنجا نیز از پای ننشست و مرتبا به اندیشه درباره موضوعات مختلف پرداخت تا راهگشای جنبش کارگری شود و با کمونیسم رسمی با زبان علمی - فرهنگی بستیزد. بیشتر آرای او در یادداشت های زندان آمده است که به وسیله تانیا( خواهر همسرش) به بیرون درز می کند. گرامشی منفی در سال 1٬937 از زندان آزاد شد که به دلایل گوناگون هیچ امیدی به زندگیش نبود و در واقع موسولینی کرد و او را آزاد و به بیمارستان فرستاد. در پژوهش حاضر آنتونیو گرامشی با ژرف نگری می شنید لحظه های تعیین کننده تردید، اجتماعی و فرهنگی را شرح می دهد و به طریق ارتباط آن ها با یکدیگر می پردازد و رابطه هر سه را با فرهنگ رسمی تصحیح می کند و در جای جای نوشته هایش بر اهمیت فرهنگ سیاسی به عنوان عاملی مهم در دگرگونی سرنوشت انسانی پا می فشارد و پویایی آن را از زوایای گوناگونی می کاود ما را از یک سو نگری پرهیز فصل می دهد و تاریخ نگریست یا به عبارتی سونگری فرهنگی را برای دگرگون شدن هر چه بهتر توصیه می کند. گرامشی نیست چون مارکس انسان محوریت می دهد و به دامن او نیز نباید حتی یک لحظه از انسان قایل شد زیرا همه تلاش ها برای تحقق انسانیت انسان است یعنی روابطی پویا برای پاسخ گویی هرچه بهتر به نیازهای او معنی می یابد. اگر این نکته فراموش شود - چه شده است - تحقق انسانیت و کرامت انسانی سخت دشوار و شاید ناممکن می شود. بخش های بعدی که به ترتیب در همین مجله خواهد آمد دربرگیرنده آرای سایر اندیشمندان مارکسیست درباره موضوعات یاد شده تا روزگاران ما است.

کلیدواژه ها:

انسان شناسی فرهنگی - سیاسی ، گرامشی ، تاریخ گرایی ، شخصیت پایه ، هژمونی فرهنگی ، شناخت شناسی ، ایدیالیسم ، ایدیولوژی