محمدرضا رضوانی - استاد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
شیوا پروایی هره دشت - دانشجوی دکتری جامعهشناسی مسایل اجتماعی ایران، دانشگاه تهران، تهران، ایران
حسین منصوریان - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران

سالمندی دوران حساسی از زندگی بشر است و توجه به مسایل و نیازهای این مرحله از زندگی یک ضرورت اجتماعی در جهت ارتقای کیفیت زندگی سالمندان به شمار میرود. هدف اصلی پژوهش حاضر، سنجش عوامل موثر بر کیفیت زندگی سالمندان در مناطق شهری است. به همین منظور، 150 نفر از افراد بالای 60 سال دو شهر نیشابور و عشق آباد از شهرستان نیشابور با استفاده از نمونه گیری تصادفی انتخاب و بررسی شده اند. چارچوب نظری تحقیق، تلفیقی از نظریات کیفیت زندگی و جامعه شناسی سالمندی است. نتایج حاصل از تحلیل مولفه های اصلی، 10 عامل کلیدی را برای تعیین ابعاد کیفیت زندگی در مناطق شهری نشان میدهد. این 10 عامل %73/15 از کل واریانس کیفیت زندگی سالمندان را تبیین کرده است. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان میدهد که چهار عامل سرزندگی در گام اول، همبستگی اجتماعی در گام دوم، مشارکت در فعالیتهای مذهبی و گروهی در گام سوم و روابط اجتماعی در گام چهارم به ترتیب میزان اهمیتی که در تبیین متغیر وابسته داشته اند، وارد معادله رگرسیونی شده اند و در مجموع، این چهار عامل توانسته اند حدود %57/9 تغییرات کیفیت زندگی سالمندان را در ناحیه مورد مطالعه تبیین کنند. نتایج کلی مطالعه، بیانگر چندبعدی بودن مفهوم کیفیت زندگی سالمندان بوده است و برای ارتقای کیفیت زندگی سالمندان مناطق شهری، ضرورت توجه و اقدامات عملی در حوزه عوامل شناسایی شده، احساس میشود.

کیفیت زندگی، سالمندان، مناطق شهری، نیشابور و عشق آباد