مریم فلاح تفتی - کارشناسی ارشد اقتصاد،دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد

با توجه به این که کشورهای صادر کننده نفت از درآمدهای نفتی بالایی برخوردار بوده و این درآمدها سهم بزرگتری از صادرات کشور را تشکیل می دهند، به تبع کاهش درآمدهای نفتی دچار کسری های مالی و تجاری می شوند. در این خصوص دو دیدگاه متضاد وجود دارد، دیدگاه سنتی اعتقاد دارد در صورتی که صادرات متناسب با واردات افزایش پیدا نکند موجب افزایش کسری های خارجی می شود و همچنین کسری بودجه منجر به افزایش نرخ بهره و نرخ ارز می گردد. دیدگاه دیگر تحت عنوان نگرش ریکاردویی، کسری های مالی را بدون اهمیت می داند و اعتقاد دارد کسری بودجه از طریق کاهش پس انداز عمومی موجب افزایش پس انداز خصوصی شده و پس انداز کل، نرخ بهره، تقاضای کل و یا هزینه های خصوصی تغییر نمی کنند. با توجه به این که نرخ ارز حقیقی یکی از متغیرهای اصلی اقتصاد هر کشور به شمار می رود و میزان رقابت پذیری اقتصاد را در عرصه بین المللی تبیین می نماید، به منظور اجتناب از هرگونه نوسان در نرخ ارز حقیقی می بایست عوامل موثر بر آن مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. در این تحقیق ابتدا مفاهیم نرخ ارز حقیقی و عوامل موثر بر آن از قبیل شاخص های کسری بودجه مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین یک مدل تخمینی منطبق با فرضیه ها و اهداف تحقیق و بر مبنای روش های اقتصاد سنجی با استفاده از نرم افزار Eviews به کار گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که طی دوره زمانی 2014-2000 متغیر کسری بودجه برای کشورهای سازمان امنیت و همکاری اروپا به ترتیب دارای اثر منفی برای کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا دارای اثر منفی بر نرخ ارز حقیقی می باشد.

کسری بودجه، نرخ ارزحقیقی، پانل دیتا