رامین شعبانی - دانشیار، فیزیولوژی ورزش، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران
ستیلا دلیلی - استادیار، مرکز تحقیقات اختلالات رشد کودکان، بیمارستان ۱۷ شهریور، دپارتمان کودکان، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران

مقدمه و هدف : یایسگی در زنان با افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، افزایش وزن و کاهش تدریجی حساسیت به انسولین ارتباط دارد. در این خصوص فرض بر این است که این حالت ناشی از کاهش ترشح استروژن می باشد. بنابراین، این مطالعه با هدف بررسی اثر تمرینات ورزشی ترکیبی بر شاخص توده بدن، درصد چربی بدن، متغیرهای ضربان قلب و سطوح سرمی هورمون های کورتیزول و استرادیول در زنان یایسه دارای اضافه وزن و چاق مبتلا به اختلال قند خون انجام شد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون بود. بیست و دو زن یایسه کم تحرک و بدون تمرین به ظاهر سالم با میانگین سنی55/7±4/82 سال و قند خون ناشتا 108±7/8 میلی گرم بر دسی لیتر مبتلا به اختلال قند خون (قند خون ناشتا 100 الی 126 میلی گرم بر دسی لیتر) در این پژوهش کنترل شده تصادفی به مدت 8 هفته شرکت کردنند. که در قالب دو گروه تمرینات ورزشی مقاومتی و هوازی ترکیبی 12) نفر) ، هفته ای سه روز و یا گروه شاهد بدون تمرین 10) نفر ) قرار گرفتند. قبل و پس از تحقیق متغیرهای شاخص توده بدن،درصد چربی بدن،متغیرهای ضربان قلب و سطوح سرمی کورتیزول و استرادیول اندازه گیری شد. برای تحلیل فرضیه ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد.یافته ها: شاخص توده بدن، درصد چربی، فشارخون سیستولیک و دیاستولیک و نبض استراحتی بعد از تمرینات ورزشی به طور معنی داری کاهش یافت (p=0/001) .میزان استرادیول سرمی به طور معنی داری افزایش 13/21±2/95) در مقابل 21/94 ±3/24 پیکوگرم بر میلی لیتر، (p=0/002 یافت و میزان کورتیزول سرمی نیز کاهش یافت 186/4±59/36) در مقابل 135/19 ±22/4 نانومول بر لیتر ، .(p=0/001بحث و نتیجه گیری: احتمالا تمرینات ورزشی هوازی – مقاومتی ترکیبی موجب کاهش شاخص توده بدن، چربی بدن و کاهش متغیر های ضربان قلب و میزان کورتیزول سرمی و افزایش میزان استرادیول سرمی در زنان یایسه دارای اضافه وزن و چاق مبتلا به اختلال قند خون می شود.

منوپوز، فشار خون،شاخص توده بدن، گلوکز، مطالعه نیمه تجربی