سیدهادی زرقانی - دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
ابراهیم احمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

به گواه اسناد تاریخی روابط دو کشور ایران وهند دارای پیشینه ای به درازای پنج هزار سال است. ولی به شکل دولتهای مدرن امروزی، روابط دو کشور بلافاصله پس از استقلال هند از پاکستان در 1947 برقرار شد و علیرغم نقش متغیرهای مداخله ای، درقبل و پس از انقلاب، دو کشور هیچگاه وارد تنش جدی نشدند وهمواره در پی تنش زدایی و رفع ابهام در روابط مابین بودند. هماکنون نیزایران وهند به تبعیت از وابستگیهای متقابل ونگرانیهای مشترک، مناسبات قابل قبول و روبه جلویی دارند. بر ای ناساس سوال اصلی این پژوهش اینگونه است که زمینه های تنش زدایی و میل به همکاریهای مشترک ژیوپلیتیک ی ای ران وهند متاثر از چه عواملی هستند در پاسخ به سوال پژوهش، این فرضیه مطرح است که طیفی از وابستگی های متقابل، مانع هرگونه تنش بین دو کشور شده است؛ لذا در بسیاری از زمینهها دو کشور، میل به تعامل و همکاری دارند. عواملی نظیر: ملاحظات ونگرانیهای مشترک امنیتی، منافع مشترک درحوزه انرژی، موقعیت مناسب ایران در دسترسی هند به افغانستان و آسیای مرکز ی،نقش بندر دریایی چابهار در کریدور شمال- جنوب، منافع و مشارکت (استراتژیکی، اقتصادی و عمرانی) در افغانستان از جمله مواردیاند که باعث وابستگی متقابل منافع ایران و هند هستند و به خودی خود زمینه های همکاری و تعامل دوسویه دو کشور را فراهم آوردند. غیر از این، پیش بینی میشود با حصول توافق هسته ای ایران وقدرتهای جهانی، روابط هند و ایران گسترش چشمگیری داشته باشد. بهویژه اینکه برخورداری هند از رشد بالای اقتصادی، بهره مندی از مولفه ها ی قدرت (نرم و سخت ) وتوان بالای تکنولوژیک؛ فرصتهای مناسبی را نیزفراروی ایران قرار میدهد. ای ن پژوهش براساس ماهیت و روش توصیفی-تحلیلی است و اطلاعات موردنیاز به ش یوه کتابخانه ای و براساس مراجعه به منابع معتبر کتب، مقالات و گزارشات مستند گردآوری شده است.

ایران، هند، ژیوپلیتیک، وابستگیهای متقابل