پری طوسیکهل - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
مسعود اصفهانی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
محمد ربیعی - پژوهشگر موسسه تحقیقات برنج کشور
بابک ربیعی - دانشیاردانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان

به منظور بررسی اثر غلظت و زمان محلول پاشی کود نیتروژن مکمل بر عملکرد دانه و کارایی مصرف نیتروژن در کلزا (هیبرید هایولا 401)، آزمایشی به صورت بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 88-1387 در موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت اجرا گردید. دو عامل غلظت محلول حاوی کود نیتروژن خالص (از منبع اوره ) در دو سطح (5 و 10 در هزار) و زمان محلول پاشی در هفت سطح : 1) محلول پاشی در مرحله 6 تا 8 برگی (کدهای 1.06 تا 1.08 کدبندی سیلوستر-برادلی و میکپیس )، 2) محلول پاشی در مرحله ساقه رفتن (کدهای 2.01 تا 2.03)، 3) محلول پاشی در مرحله قبل از گلدهی (کد 3.9)، 4) محلول پاشی در مرحله 6 تا 8 برگی + ساقه رفتن ، 5) محلول پاشی در مرحله 6 تا 8 برگی +قبل از گلدهی ، 6) محلول پاشی در مرحله ساقه رفتن + قبل از گلدهی ، 7) محلول پاشی در مرحله 6 تا 8 برگی +ساقه رفتن +قبل از گلدهی ، همراه با دو تیمار شاهد، بدون مصرف کود نیتروژن و کوددهی متداول خاکی به صورت 1/3در زمان کاشت ، 3/1در زمان ساقه رفتن و 1/3قبل از گلدهی به میزان 180 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار منظور شدند. صفات گیاهی مورد ارزیابی شامل عملکرد دانه ، میزان روغن ، کارایی زراعی نیتروژن ، کارایی مصرف نیتروژن ، بازیافت ظاهری ، کارایی فیزیولوژیک نیتروژن ، شاخص برداشت نیتروژن ، کارایی جذب نیتروژن و کارایی استفاده از نیتروژن بودند. نتایج نشان داد که بین غلظت های محلول پاشی و زمان های مصرف نیتروژن از نظر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری وجود داشت . محلول پاشی با غلظت 10 در هزار در مرحله ساقه رفتن + قبل از گلدهی بیشترین عملکرد دانه (4221.7 کیلوگرم در هکتار)، بالاترین کارایی زراعی (17.94 کیلوگرم بر کیلوگرم )، کارایی مصرف نیتروژن (23.45 کیلوگرم بر کیلوگرم ) و شاخص برداشت نیتروژن (77.39 درصد) را دارا بود. محلول پاشی در غلظت 10 در هزار در هر سه مرحله ، بیشترین بازیافت ظاهری و کارایی جذب نیتروژن را (به ترتیب با میانگین 70.71 درصد و 87.12 کیلوگرم بر کیلوگرم ) داشتند. براساس نتایج این آزمایش به نظر می رسد که محلول پاشی کود نیتروژن مکمل در مراحل ساقه رفتن و گلدهی کلزا باعث تامین نیاز کودی و کمک به افزایش محصول و کارآیی مصرف کود نیتروژن در این گیاه می شود.

بازیافت ظاهری نیتروژن ، عملکرد دانه ، کارایی مصرف نیتروژن و کلزا