یحیی امام - استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
ارسلان ضیایی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

در مناطق عمده تولید ذرت (.Zea mays L) کمبود آب و نیتروژن از مهمترین دلایل کاهش عملکرد می باشد. این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین کارایی مصرف آب و نیتروژن در فرایند فتوسنتز در شرایط رطوبتی متفاوت با سطوح مختلف نیتروژن مصرفی طراحی و اجرا گردید. در این راستا آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در بهار و تابستان 1385 انجام شد. عوامل آزمایشی عبارت بودند از مقادیر متفاوت رطوبت خاک (معادل 0.5، 0.8، 1 و 1.2 ظرفیت مزرعه ای )، مقادیر متفاوت نیتروژن خاک (60 و 180 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و 2 هیبرید ذرت (700 KSC , 704 KSC). نتایج نشان داد که هیبرید 700 KSC در زمان کمبود آب یا کمبود نیتروژن ، کارایی مصرف آب زیادتری داشت و این امر به دلیل زیادتر بودن کارایی مصرف نیتروژن در فرایند فتوسنتز این هیبرید بود. همچنین پژوهش حاضر نشان داد که رابطه بین کارایی مصرف آب و نیتروژن که در شرایط عادی مثبت است در شرایط تنش رطوبتی منفی می شود. در مجموع بر اساس این پژوهش به نظر می رسد که هیبرید 700 KSC بر 704 KSC، که در بسیاری از مناطق مورد استفاده قرار می گیرد، در شرایط آب و هوای خشک و کمبود نیتروژن برتری داشته باشد.

تنش آبی ، نیتروژن ، کارایی مصرف آب ، کارایی مصرف نیتروژن فتوسنتزی