سعید صادق زاده حمایتی - محقق موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند
ذبیح اله رنجی - محقق موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند

این آزمایش با هدف بررسی اثر کاربرد مقادیر مختلف نیتروژن و فسفر روی عملکرد بذر و انواع کارآیی مصرف عناصرغذایی در بذر پلیژرم 7233 چغندرقند طی سه سال(80‐1378 (در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل (آلاروق) اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل با دو عامل نیتروژن شامل چهار مقدار صفر(شاهد)، 100 ،200 و 300کیلوگرم نیتروژنخالص درهکتار از منبع اوره و فسفر شامل سه سطح صفر(شاهد)، 100 و 200 کیلوگرم فسفر درهکتار از منبع سوپرفسفات تریپل درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار به مورد اجرا گذاشته شد. هر کرت آزمایشی از هشت ردیف کاشت با فواصل 65سانتیمتر به طول 10 متر تشکیل شد. سه گروه کارآیی عناصرغذایی شامل کارآیی زراعی، کارآیی فیزیولوژیک و کارآیی بازیافت ظاهری برآورد و درنهایت کارآیی مصرف نیتروژن و فسفر محاسبه شد. نتایج آزمایش نشان دادکه مصرف نیتروژن و فسفر تاثیر معنی داری روی عملکردخام و عملکرد بذر قابل فروش نداشت. این درحالی بود که نیتروژن در سطح احتمال یک درصد تاثیر معنیداری روی عملکرد بذراستاندارد قادربه جوانه زنی گذاشت، به نحوی که سطوح شاهد تا 200 کیلوگرم نیتروژن درهکتار، عملکرد بذر استاندارد قادربه جوانه زنی مشابهی ازلحاظ آماری داشته و افزایش مصرف نیتروژن تا سطح 300 کیلوگرم درهکتار، با کاهش معنیدار عملکردبذر همراه شد. درمقایسه با نیتروژن، مصرف فسفر نیز گرچه از کارآیی فیزیولوژیک بالاتر (بهطور متوسط 269/1 کیلوگرم بر کیلوگرم) برخوردار بود اما به واسطه پایین بودن کارآیی بازیافت ظاهری (9/12 درصد) درمجموع، مصرف هر کیلوگرم فسفر به طور متوسط حدود 365/0 ،590/0 و 460/0کیلوگرم به ترتیب بر عملکردخام، بذر قابل فروش و بذر استاندارد قادربه جوانه زنی افزود. کارآیی فیزیولوژیک فسفر (269/1 کیلوگرم بر کیلوگرم) درمقایسه با نیتروژن (225/0کیلوگرم بر کیلوگرم) بیشتر بود. این درحالی بود که کارآیی بازیافت ظاهری نیتروژن (بهطور متوسط 3/77درصد) حدود شش برابر فسفر(9/12 (بود.

بذر چغندرقند، نیتروژن، فسفر،عملکرد بذر،کارآیی زراعی،کارآیی فیزیولوژیک، کارآیی بازیافت ظاهری