عبدالرضا لیاقت - دانشجوی کارشناسی ارشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
محمدرضا چایی چی - دانشیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
سیدمحمدباقر حسینی - استادیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

به منظور بررسی تاثیر برداشت تاخیری، تراکم بوته و شدت برداشت بر روی عملکرد علوفه کل وقابل دسترس و برخی ویژگیهای رویشی یونجه یکساله scutellata Medicago آزمایشی بصورت کرتهای دو بار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج در سال 1384 انجام شد. در این آزمایش زمان آغاز برداشت در کرت اصلی قرار گرفت که شامل دو سطح برداشت مستمر (40 روز پس از کاشت و در زمان استقرار یونجه یکساله) و برداشت تاخیری (برداشت پس از گذشت 14 روز تاخیر نسبت به سیستم برداشت مستمر) بود. عامل فرعی اول تراکم بوته در سه سطح 25 ، 75 و 225 بوته در مترمربع و عامل فرعی دوم شدت برداشت در سه سطح برداشت از ارتفاع 2 ،4 و 8 سانتیمتری از سطح زمین در نظر گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد میزان کل علوفه برداشت شده در دو سیستم برداشت تاخیری و مستمر تفاوت معنی داری با هم دارند، بطوریکه میزان کل علوفه خشک تولیدی در سیستم برداشت مستمر 6/3624 کیلوگرم در هکتار (حدود 29 درصد بیشتر از برداشت تاخیری) بود. در این آزمایش با افزایش تراکم بوته میزان کل علوفه تولیدی بیشتر شد. بهترین ارتفاع برداشت از سطح زمین ارتفاع 4 سانتیمتری بود. با افزایش تراکم و کاهش ارتفاع برداشت (افزایش شدت برداشت)، با توجه به کاهش تعداد ساقه، ارتفاع بوته و تعداد گره در گیاه از قدرت تولید علوفه کاسته شد. با توجه به نتایج این تحقیق چنین به نظر میرسد که اگر هدف کشت صرفا تولید علوفه باشد، میبایست مراتع را با تراکم بالا (225 بوته در مترمربع) کشت نمود و از ارتفاع 4 سانتیمتری به روش مستمر 40 روز بعد از کاشت) برداشت نمود تا به حداکثر عملکرد علوفه دست یافت.

یونجه یکساله، زمان برداشت، تراکم بوته، شدت برداشت، تولید علوفه