سعید ابراهیمی - دانشجوی دکتری فقه و حقوق اسلامی دانشگاه تهران
محسن اسماعیلی - استادیار دانشگاه امام صادق (ع) و رییس دانشکده حقوق و معارف اسلامی

مسهور فقیهان امامیه و به پیروی از آنان حقوقدانان معاصر، مطلق جنون را به عنوان یکی از عوامل فسخ نکاح برشمرده اند. مستند ایشان دلالت پاره ای از اخبار و روایات وارده در ابواب عیوب و تدلیس در نکاح می باشد که در خور تامل و بررسی است. در نوشتار حاضر، نگارنده با اشاره به برخی نکات اساسی در باب ارکان و شرایط صحت قرارداده ها، مستندات مزبور را در بوته نقد و بررسی قرار داده و ضمن ایراد خدشه به ادله مورد استناد، در نهایت قایل به لزوم تفصیل میان اقسام جنون گردیده است. وی بر این باور است که در فرض جنون مستمر و نیز ادواری مقرون به زمان وقوع عقد، باید نظریه بطلان عقد نکاح را پذیرفت و در موارد جنون ادواری قبل از عقد و بعد از آن قایل به اثبات حق فسخ گردید. پذیرش هریک از احکام مزبور، آثار فقهی و حقوقی خاصی به دنبال خواهد داشت.

جنون، نکاح، صحت، بطلان، فسخ، انحلال