تحلیل تطبیقی مدل ها و عوامل موثر بر مزیت سنجی منطقه ای: مزیت های پنهان در مقابل مزیت های آشکار شده(مطالعه موردی: منطقه خراسان)

مطالعات مزیت سنجی منطقه ای، به جهت تحلیل تاثیرات رشد بخش های مختلف بر رشد و توسعه کلی اقتصاد منطقه و برآیند این اثرات در سطح ملی و کلان و نیز جهت دهی سیاست های حمایتی در مناطق، از مهم ترین اجزای تحقیقاتی در تعیین خط مشی های کلی، سیاست های کاربردی و برنامه های عملیاتی توسعه مناطق در یک کشور محسوب می شود . در رابطه با تعیین مزیت های منطقه ای، دو رویکرد وجود دارد: رویکرد اول) شناسایی مزیت ها با لحاظ عوامل کمی و کیفی محیطی (مزیت های پنهان ) و رویکرد دوم) شناسایی مزیت ها براساس سوابق تاریخی رشد بخش ها (مزیت های آشکار شده ). تحقیق حاضر در پاسخ به این دو سوال انجام شده است که : 1- به لحاظ نظری، عوامل و متغیرهای موثر در تعیین مزیت هایتولیدی منطقه ای کدامند در این میان تفاوت بین الگوهای تعیین مزیت های آشکار شده و الگوهای تعیین مزیت های پنهان در چیست 2- با توجه به مبانی نظری دو الگوی مزیت های آشکار شده و پنهان و در ارتباط با مورد خاص استان های منطقه خراسان - خراسان های شمالی، رضوی و جنوبی - خروجی هریک از دو الگوی فوق در تعیین مزیت های منطقه ای چیست الگوی ارتباطی نتایج این دو مدل چگونه است به منظور پاسخ دهی به این سوالات ، از روش های اسنادی و مدل سازی کمی - کاربردی (فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و نسبت مکانی ) استفاده شده است . نتایج تحقیق، حاکی از عدم تطابق نسبی مزیت های آشکارشده و پنهان در استان های منطقه خراسان است . در این خصوص، استان خراسان جنوبی حایز بیشترین سطح تطابق و تناظر است . همچنین در این منطقه به طور کلی در دوره زمانی 1383-86، بیشترین تناسب و تناظر بین بخش های رشد یافته و بخش های دارای مزیت واقعی بالاتر بروز یافته است.

کلیدواژه ها:

مزیت سنجی منطقه ای ، مزیت های آشکار شده ، مزیت های پنهان ، مدل اقتصاد پایه ، نسبت مکانی ، مدل های تصمیم گیری چندمعیارهMCDMs