عینیت مفهومی اوصاف الهی در فلسفه ابن سینا

ابن سینا همچون دیگر حکمای مسلمان، به عینیت حقیقت اوصاف خداوند اعتقاد دارد. نقطه افتراق او از غالب حکما در آن است که وی به عینیت اوصاف الهی در مقام مفهوم نیز قایل است؛ حال آن که دیگران این مفاهیم اوصاف الهی را متکثر و مختلف می دانند. برخی براثر سوء فهم، ابن سینا را در این باره به مغلطه مفهوم و مصداق متهم ساخته اند. اما این نظریه با توجه به مبانی او قابل پذیرش است؛ زیرا ابن سینا انتزاع مفاهیم متعدد را از امری که هیچ نحوه کثرتی- حتی از جهت حیثیت- ندارد، غیرممکن می داند؛ از سوی دیگر با عنایت به شرایط خاص وجود واجب که او را موجودی متمایز ازدیگران کرده است، مفهوم حاکی از اوصاف واجب، امری متمایز از مفهوم حاکی از اوصاف ممکنات است؛ به نحوی که مفاهیم حاکی از اوصاف واجب، امری واحد است؛ حال آن که مفاهیم حاکی از اوصاف ممکن، مختلف و متفاوت است.

کلیدواژه ها:

ابن سینا ، شناخت مفاهیم ، اوصاف الهی ، اوصاف ممکنات ، عینیت مصداقی ، عینیت مفهومی