مهسا محمدیان - دانشجو کارشناسی ارشد آیت الله املی واحد بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی،آمل،ایران

یکی از مهمترین مسایل در ارتقای کیفیت محیط های شهری، مفهوم حس تعلق به مکان است. حس تعلق به مکان را می توان رابطه ای عاطفی و پر معنا بین شخص و مکان توصیف کرد، پیوندی احساسی که مردم آن مکان را به عنوان قرارگاهی برای بازگشت بدان ارزشمند بدانند. ایجاد فضاهای عمومی در مقیاس های مختلف شهری در ده های اخیر تلاشی در جهت رفع نیاز روانی و اجتماعی انسان به فضاهای عمومی بوده است. حضور افراد در این فضاها منجر به تعامل در جهت روح بخشی به فضاست. از این لحاظ شناسایی معیارهای ایجادکننده حس تعلق به مکان و ارتقاء دهنده اجتما ع پذیری در فضاهای عمومی ضرورتی است. احساس تعلق به مکان شاخصی است که از طریق آن می توان میزان متمایز بودن آن مکان را برای مردم، نسبت به دیگر مکان ها سنجید وجود این حس که عاملی مهم درشکل گیری پایه های ارتباطی استفاده کنندگان و محیط است، در نهایت منجر به ایجاد تعامل اجتماعی خواهد شد. در این تحقیق، پس از تبیین ابعاد مختلف حس تعلق به مکان، نقش عوامل کالبدی و محیطی موثر و چگونگی تاثیر این عوامل بر حس مکان بررسی شده است. سپس، نقش عوامل کالبدی و محیطی بوستان شفق در تهران را مورد بررسی قرار می دهیم، هدف کلی پژوهش حاضر تعیین روابط میان عوامل کالبدی و محیطی شامل محیط طبیعی، موقعیت مکانی و دسترسی، تنوع فضایی، ایمنی، مقیاس انسانی، زیبایی بصری، نفوذپذیری با حس تعلق مکان در جهت ارتقاء اجتماع پذیری در بوستان شفق بوده است. تحقیق حاضر از نوح تحلیلی توصیفی است. به طوریکه ، جمع آوری اطلاعات و مفاهیم مرتبط به بحث حس مکان و حس تعلق به مکان با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی میباشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که عواملی محیط طبیعی، موقعیت مکان و دسترسی، تنوع فضایی، ایمنی و نفوذپذیری از بین عوامل بررسی شده، رابطه معناداری در ارتقای حس تعلق به مکان در جهت ارتقاء مشارکت اجتماعی دارد

حس تعلق ، مکان، عوامل کالبدی محیطی، مشارکت اجتماعی، بوستان شفق