مجید حداد - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی نقشه برداری سیستم های اطلاعات جغرافیایی - GIS دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد
مرجان قایمی - استادیار گروه عمران دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد
روزبه شاد - عضو هیات علمی و استادیار گروه عمران دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد

زمین و مسکن جزء بخشهای مهم اقتصادی در تمامی کشورها است و نوسانات قیمت این کالا تاثیرات بسیاری بر جنبههای اقتصادی زندگی افراد و نیز بر سطح فعالیتهای کلان شهری دارد. در این میان با وجود کلان شهرها با تراکم جمعیتی بالا، ساختار بازار زمین و مسکن، توجه هرچه بیشتر برنامهریزان شهری و سیاستگذاران را در امر شناخت وضع موجود و تحقق برنامه ریزی مطلوب در این نوع شهرها، به خود جلب کرده است. هدف از این مطالعه، بررسی تحولات منطقه ای توسط شبکه های شعاع مبنا و توسعه آن جهت بهبود در درک مسایل منطقه است. شبکه های شعاع مبنا شاخهای از محاسبات کامپیوتر است که در میدانهای گسسته و متناوب کاربردهای فراوانی داشته و در سالهای اخیر مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به تعریف تعداد نرونها می توان الگوهای توزیع قیمت زمین های شهری را در چند دورهی زمانی بررسی و یک طرح کلی از ساختار مکانی آن ارایه کرد. شهر مشهد به عنوان منطقه مطالعاتی انتخاب و نمونه برداریهای قیمت زمین در سالهای متوالی از سطح شهر به تفکیک مناطق مختلف جمع آوری گردید. با استفاده از شبکه های شعاع مبنا مقدار قیمت زمین برای سال 96 با استفاده از داده های ده سال اخیر مشهد برآورد گردید و خروجی آن با استفاده از درونیابی کریجینگ در محیط GIS مصور شد و مورد بحث و بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که قیمت کم زمین، میل به ساختمان سازی با بافت کم ارتفاع و به تبع آن تراکم کمتر را در پی خواهد داشت. در مقابل آن، با افزایش قیمت زمین، رشد شهری به سمت ساختمانهای مرتفع تر با تراکم بیشتر و در نتیجه رشد عمودی خواهد رفت. بنابراین میتوان نتیجه گرفت قیمت زمین در توسعه و تغییر بافت شهری نقش مهمی را ایفا میکند.

شبکه های شعاع مبنا، درونیابی کریجینگ، سیستم اطلاعات مکانی، مشهد