کوهزاد رییس پور - زنجان دانشگاه زنجان دانشکده علوم انسانی عضو هییت علمی گروه جغرافیا
سمانه پاپی - دانشگاه زنجان دانشکده علوم انسانی گروه جغرافیا دانشجوی کارشناسی ارشد اقلیم شناسی کاربردی

پدیده گرد و غبار رویدادی طبیعی می باشد که در بخش هایی از جهان که دارای مناطق خشک و بیابانی وسیع هستند ایجاد می شود. وجود بیابانهای وسیع در کشور عربستان، عراق، سوریه و ایران نمونه هایی از این مناطق هستند. وقوع پدیده گرد و غبار در سالهای اخیر به ویره در استان خوزستان، به یکی از مهمترین معضلات زیست محیطی تبدیل شده است که شناسایی کانون های آن، به برنامه ریزان و تصمیم گیران در کنترل آن به منظور کاهش آسیب کمک زیادی می نماید. در این چنین مطالعات، اندازه گیری های زمینی (میدانی) برای پایش و پیش بینی گرد و غبار به خاطر محدودیت های زمانی و مکانی موثر واقع نشده و مناسب نمی باشد. در حاهی که سنجش از دور در بررسی مناطق منشا گرد و غبار، به دلیل تفکیک مکانی و زمانی مناسب و فراهم کردن مشاهدات در مقیاس منطقه ای تا جهانی به عنوان ابزاری ارزشمند موثرتر عمل کرده و امکان تهیه نقشه کانون های گرد و غبار و پیش بینی رخدادهای بعدی را سریع، آسان و اقتصادی فراهم می کند. یکی از راه های تشخی و شناسایی مناطق منشا رخدادهای گردوغبار، فناوری سنجش از راه دور می باشد. داده های سری زمانی طولانی مدت سنجش از دور می تواند به شناسایی منابع تولید و مسیرهای عبور آن کمک نماید. از این رو، استفاده از داده های ماهواره ای در تشخیص نواحی منشآ و ردیابی طوفان های ریزگردی معمول است. با توجه به اینکه طی سالهای اخیر در استان خوزستان، به ویره در فصول بهار و تابستان، میزان وقوع پدیده گرد و غبار از افزایش قابل توجهی برخوردار شده است، تشخی مناطق منشا و شناخت میزان گرد و غبار مسیله بسیار مهم در طراحی سیستم های هشدار دهنده، مدیریت وکاهش خطر ابتلا به این پدیده تلقی می گردد. بنابراین به منظور نظارت و پیش بینی و شناسایی کانونهای زایش گرد و غبار با استفاده از روشهای علمی و دقیق تر، این تحقیق قصد دارد تا با استفاده از روشهای کیفی و کمی و با کمک تصاویر +ETM ماهواره ای land Sat به آشکار سازی تپه های ماسه ای که به عنوان یکی از مهمترین کانون های داخلی منشا گرد و غبار محسوب می شوند بپردازد. لذا هدف اصلی از انجام این تحقیق، بررسی و شناسایی تپه های ماسه ای در استان خوزستان با تاکید بر فنون دورسنجی می باشد.