جایگاه دسترسی آزاد به اطلاعات در قوانین و حقوق شهروندی ایران

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: دهمین همایش ملی ادکا
  • کد COI اختصاصی: ADKA10_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 2333
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

احمد کریم خانی

کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی

نرگس نشاط

عضو هیات علمی (دانشیار) سازمان اسناد و کتابخانه ملی

چکیده

مقدمه: امروزه آزادی اطلاعات و دسترسی به آن به عنوان یک اصل مستقل مورد حمایت و توجه جوامع مدنی و جوامع اطلاعاتی قرارگرفته و برای اینکه این جوامع بتوانند در واقعیت نیز بدان جامه عمل بپوشانند تلاش می کنند تا با بازنگری به اسناد و متون مربوط به قوانین و حقوق شهروندی خود این اصول را موردعنایت قرار دهند. به لحاظ تاریخی آزادی اطلاعات از عمر چندانی برخوردار نیست؛ ابتدا حق دسترسی عموم به اطلاعات رسمی با عنوان قانون آزادی اطلاعات در سال 1966 در ایالات متحده تصویب شد. پس ازآن کشورهای دیگری به طرح و تصویب و اجرای آن همت گماشتند. اکنون بیش از 200 سال است که در سوید چنین قانونی جاری است. ازآنجاکه قانون حق دسترسی مستقیم به اطلاعات رسمی را تضمین میکند، مردم اجازه می یابند که با اطلاع بیشتر تصمیم بگیرند و در انتخاب ها و تصمیم های خود راحت تر عمل کنند و بدین ترتیب به بیان حقایق تشویق شوند. هدف: پژوهش حاضر بر آن است تا با مراجعه به متون و اسناد و مدارک ذیربط به بررسی و ارزیابی این قانون در حقوق شهروندی ایران بپردازد و موانع احتمالی اجرایی شدن آن را شناسایی کند و راهکارهایی را پیشنهاد دهد. روش شناسی: با استفاده از روش سندی – کتابخانه ای مراجعه به متون قانونی انجام گرفت و بر اساس آن متون مواد قانونی استخراج و مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: اساسا حقوق شهروندی طبق نظر دانشمندان بر سه اصل حقوق مدنی، حقوق سیاسی و حقوق اجتماعی بنیان نهاده شده است که آزادی اطلاعات یا حق دسترسی به اطلاعات در حیطه هر سه حقوق قرار می گیرد. در کشور ما ایران نیز در این رابطه قوانینی مصوب شده است و قانونگذار با به رسمیت شناخت این قانون به عنوان حق دانستن و نیز الزام کردن سازمان ها موسسات عمومی و خصوصی به ارایه اطلاعات به مردم گام برداشته است.

کلیدواژه ها

آزادی اطلاعات، حقوق شهروندی، قانون، شهروند

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.