فاطمه شریفی اسدی ملفه - دانشجوی دکتری آموزش عالی گرایش برنامه درسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
اباصلت خراسانی - دانشیاردانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
کوروش فتحی واجارگاه - استاد دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران ، ایران
ابراهیم صالحی عمران - استاد دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

امروزه اشتغال پذیری دانش آموختگان به عنوان یکی از اهداف آموزش عالی و در عین حال یکی از معیارهای ارزیابی کیفیت آموزش های اکادمیک و دانشگاهی و به عنوان راه حلی برای کاهش بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی قلمداد می شود. از این رو شناخت مفهوم اشتغال پذیری، نظریه های مبنایی و رویکردها و مدل های مختلف در جهت توسعه و تدوین برنامه های درسی که منجر به اشتغال پذیری شود ضرورت دارد. هدف این مقاله، مطالعه نظام مند مبانی نظری اشتغال پذیری و ارایه فراترکیبی بر الگوها و مدل های ارایه شده از اشتغال پذیری دانش آموختگان آموزش عالی بوده است. رویکرد پژوهش از نوع کیفی با استفاده از راهبرد فراترکیب و روش تحلیل محتوا و ابزار مورد استفاده شامل فیش برداری و سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته بود. جامعه اماری و نمونه در این پژوهش شامل کلیه منابع پژوهشی مرتبط و در دسترس با کلید واژه اشتغال پذیری می باشد. بنابراین، 86 پژوهش کمی، کیفی یا ترکیبی که در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی داخل و خارج از کشور در محدوده سال های 1997 تا 2017 اجرا گردیده، با روش تحلیل محتوای استقرایی تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد که نظریه های مختلفی از جمله نظریه وفاق و تعارض ، تعارض موقعیتی، سرمایه انسانی و سرمایه فرهنگی، اجتماعی از توسعه اشتغال پذیری حمایت می کنند. الگوها و چارچوب های متعددی از اشتغال پذیری معرفی و در نهایت چارچوب مفهومی جهت توسعه اشتغال پذیری در دانشگاه ها ارایه گردیده است.

اشتغال پذیری، دانش آموختگان، نظریه، آموزش عالی