مهران رستملو - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه آبیاری و زهکشی، دانشگاه زنجان
حسن اوجاقلو - استادیار گروه مهندسی آب ، دانشگاه زنجان
مسعود کرباسی - استادیار گروه مهندسی آب ، دانشگاه زنجان

یکی ازمهمترین معیارهای ارزیابی عملکرد درطراحی سامانه های آبیاریتحت فشار و به خصوص سامانه های آبیاری بارانی کلاسیک،شاخص یکنواختی پخش آب می گیریاندازه. باشد های مزرعه ای شاخص یکنواختی پخش آب در شرایط مختلف اقلیمی، هیدرولیکی و مشخصات اجرایی طرحها مستلزم صرف وقت و هزینه زیاد می باشد و لذا استفاده از روش های غیرمستقیم از جمله مدل های هوشمند میتواند مفید واقع گردد. در این تحقیق عملکرد سامانه استنتاج -فازی عصبی به منظور تخمین ضریب یکنواختی پخش آب در سامانه آبیاری بارانی کلاسیک ثابت در شرایط مختلف از نظر سرعت باد، آرایش آبپاش ها، دبی و نوع آبپاش ها مورد ارزیابی قرار گرفت. به همین منظور یک سامانه آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با در نظر گرفتن آرایش های مختلف لوله ها و آبپاشها طراحی و اجرا شد . تعداد 54آزمایش مزرعه ای به منظور ارزیابی عملکرد یک سامانه آبیاری بارانی کلاسیک ثابت انجام گرفت. کمترین مقدار میانگین خطای مطلق برای روشاستنتاج فازی- عصبی برابر با 2/6 درصد و بیشترین مقدار ضریب همبستگی برای روش مذکور 77/0 بدست آمد. حساسیت سنجی مدل نشان داد، عامل دما و سرعت باد به ترتیب کمترین و بیشترین اثر را بر تغییرات ضریب یکنواختی پخش آب داشتند . بررسی مقادیر تخمین یافته ضریب یکنواختی پخش آب نشان داد، مدل هوشمند به خوبی توانسته است اثر عواملی همچون سرعت باد و فواصل آبپاشها را بر کاهش مقدار یکنواختی پخش آب شبیه سازی نماید.

آبیاری بارانی، استنتاج فازی، ضریب یکنواختی پخش