فاطمه گنجی - دانشجوی دکتری تغذیه دام دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
مسلم باشتنی - دانشیار گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
همایون فرهنگ فر - استاد گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
سید احسان غیاثی - استادیار گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

این آزمایش به منظور خصوصیات تجزیه پذیری برگ بنه ( پسته وحشی) و برگ زیتون با استفاده از روش کیسه های نایلونی انجام شد. بدین منظور برگ بنه و برگ زیتون از کوهپایه های اطراف شهرستان بیرجند در فصل برداشت جمع آوری و خشک گردید. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از : 1- برگ بنه و 2- برگ زیتون. نمونه های جمع آوری شده در درجه حرارت محیط و بدون تابش مستقیم نور خورشید خشک شد ( کرمی بی زلیخایی و همکاران، 1393). فراسنجه های تجزیه پذیری ماده خشک و پروتیین خام نمونه ها با استفاده از دو راس گاو هلشتاین مجهز به فیستولای شکمبه ای با روش کیسه های نایلونی اندازه گیری شد. با افزایش زمان انکوباسیون میزان تجزیه پذیری ماده خشک و پروتیین خام افزایش یافت. به لحاظ بخش سریع تجزیه (a) و ثابت نرخ تجزیه ماده خشک بین تیمارها اختلاف آماری معنی داری مشاهده نشد. بخش کند تجزیه (b) ماده خشک برگ بنه بیشتر از برگ زیتون بود (P<0/05). میزان تجزیه پذیری موثر ماده خشک برگ زیتون بیشتر از برگ بنه بود و در تمامی نرخ های عبور اختلاف معنی داری مشاهده شد (P<0/05). میزان تجزیه پذیری پروتیین خام در برگ بنه بیشتر از برگ زیتون بود (P<0/05). بیشترین تجزیه پذیری موثر پروتیین خام در برگ بنه و در نرخ عبور 4 درصد مشاهده شد. با افزایش نرخ عبور تجزیه پذیری موثر در هر دو تیمار کاهش یافت. در مجموع برگ بنه از درصد قابلیت تجزیه پذیری خوبی برخوردار است و دارای ارزش غذایی بالا است و قابل رقابت و حتی جایگزین خوبی برای اقلام خوراکی معمول در تغذیه دام است.

برگ بنه، برگ زیتون، تجزیه پذیری شکمبه ای، کیسه های نایلونی