محمدرضا مبهوت - استادیار، دکتری برنامه ریزی شهری، عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی خاوران، مشهد، ایران
بابک رجایی فرد - دانشجو کارشناسی مهندسی شهرسازی موسسه آموزش عالی خاوران

موضوع جرم خیزی در محله های دارای بافت های قدیمی یکی از چالش ها و دشواری های زندگی شهری است که به دلیل زمینه مساعدش برای ارتکاب جرایم مورد توجه کارشناسان حقوقی و جرم شناسان بوده است (عامری سیاهویی و همکار، 1331: 33). با گسترش فیزیکی و اجتماعی شهرها در جهان امروز وتبدیل شدن آنها به مراکز نامتجانس جمعیتی واجتماعی و فرهنگی میزان ناهنجاری های شهری افزایش یافته و همچنین افزایش ناهمگنی جمعیتی و اجتماعی وفقر اقتصادی زمینه رابرای بروز آسیب های شهری و رشد بی رویه ولجام گسیخته ناهنجاری ها در شهرها فراهم آورده است(Nassiri, 2003:90) بافتهای فرسوده به دلیل عدم توجه و از بین رفتن حس تعلق، زمینه لازم برای آسیب های اجتماعی را فراهم آورده اند.این بافت ها علاوه بر اینکه به لحاظ ناایمن بودن سازه ای و ساختمانی، خطر بزرگی برای ساکنان آن محسوب می شوند، به لحاظ بافت جمعیتی و نوع بافت اجتماعی نیز مستعد بسیاری از آسیب های اجتماعی نظیر کارتن خوابی، اعتیاد و تجمع گروه های پرخطر است؛از اینرو توجه به حل مشکلات و آسیب های اجتماعی در بافت های فرسوده به ویژه درشهرهای بزرگ الزامی است.محله قلعه آبکوه یکی از قدیمی ترین محلات مشهد است که بیش از 50 سال قدمت داشته و در فاصله ی 7کیلومتری شرق حرم مطهر امام رضا (ع) واقع شده است. این محله از جمله محدوده هایی است که از مشکلات بافت فرسوده رنج می برد. دراین پژوهش سعی شده است به مهمترین مشکلات بافت فرسوده آبکوه پرداخته شود. نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد.گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی و میدانی بوده وتجزیه و تحلیل این اطلاعات توسط نرم افزارهای Excel و Arc Gis صورت گرفته است.همچنین نتایج این پژوهش نشان می دهد که در بافت موجود ناهنجاری های اجتماعی ،عدم توانایی در نوسازی ،مشکلات اقتصادی ،پایین بودن درآمد ساکنین موجب گردیده که روز به روز بر مشکلات این بافت افزوده گردد و محدوده این بافت به مکانی مشکل دار و مشکل آفرین مبدل گردد ، لذا برنامه ریزی دقیق و همه جانبه باتکیه بر مشارکت مردم بومی جهت مداخله صحیح در بافت بسیار ضروری می باشد.

بافت فرسوده، ناامنی، آبکوه، جرم