مهدی اسدی قالهری - استادیار، مرکز تحقیقات آلاینده های محیطی، دانشگاه علوم پزشکی قم
فرشاد گلبابایی کوتنایی - دکتری مهندسی محیط زیست، مرکز تحقیقات مهندسی محیط زیست مازندآب
رقیه مصطفی لو - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی قم
سعیده یوسفی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی قم

هر نوع توسعه با هر درجه ای از کمیت یا کیفیت، آثار زیست محیطی ویژه ای را به دنبال خواهد داشت.با توجه به رشد سدسازی در جهان به ویژه در ایران، ارزیابی اثرات زیست محیطی آن از اهمیتبسیاری برخوردار است. سد 15 خرداد، با ظرفیت 200 میلیون مترمکعب و با هدف تامین آب شرب وکشاورزی شهر قم احداث گردید. هدف این مطالعه، بررسی اثرات مثبت و منفی زیست محیطی اینسد و ارایه گزینه های اصلاحی در راستای رسیدن به بهره برداری بهینه است. با گردآوری اطلاعاتپایه، اثر فعالیت های پروژه به تفکیک فاز ساختمانی و بهره برداری بر پارمترهای زیست محیطی، بااستفاده از روش ماتریس لیوپولد ایرانی مورد ارزیابی قرار گرفت. عوامل تاثیر گذار شناسایی وراهکارهایی در جهت کاهش اثرات نامطلوب ارایه گردید. با ارزیابی مجموع اثرات زیست محیطیفعالیتهای سد در مراحل ساخت و بهره برداری، امتیاز نهایی ماتریس 09 / 0- برآورد گردید. با توجه به اینکه سد 15 خرداد هم اکنون در حال بهره برداری است، برای کنترل اثرات منفی و افزایش مطلوبیتپروژه نیاز به اجرای موارد اصلاحی و بهسازی است. با توجه به اهمیت احداث سدها، ارزیابی اثراتزیست محیطی آنها به منظور کاهش اثرات منفی و رسیدن به توسعه پایدار الزامی است.

سد 15 خرداد، ماتریس لیوپولد ایرانی، اثرات زیست محیطی