بررسی الگوهای فضایی در خانه های سنتی اراک با هدف بازشناسی پایداری اجتماعی

سرعت بالای تغییرات و تحولات زندگی و اضطرارهای خاص بیرونی (چون شرایط اجتماعی، اقتصادی و ... ،) موجب نوعی آشفتگی و هرج ومرج در معماری خانه به عنوان جامعترین شکل پیوند انسان و محیط انسان ساخت می شود. خانه محل سکون ، آسایش، رجوع به خود و رشد و حرکت رو به جلوی آدمی است. اما شرایط کنونی حاکم بر فضاهای زندگی ما پاسخ هایی گوناگون در معماری امروز(و به طور خاص مقوله مسکن) رادر پی داشته است.به گمان ما این گوناگونی و تنوع را باید در فقدان نوعی نگاه الگومند به معماری، به ویژه مسکن جست وجوکرد؛ نگاهی که در آن معمار به جای برخوردهای شخصی و سلیقه ای، به دنبال کشف و شناخت الگوی رفتاری باشد تا بر اساس آن الگوی معماریمتناسب با آن را کشف کند. هدف این پژوهش دست یابی به این الگو از طریق جست وجو در الگوهای رفتاری انسان ایرانی است. باوجود تحولات شگرفی که در زندگی ایرانیان رخ داده هنوز هم از برخی جهات بهترین پاسخ به شرایط تاریخی، جغرافیایی و به ویژه اجتماعی- به عنوان هدف اصلی ما را باید در معماری سنتی ایرانی جست.در اینجا از روش مطالعه ی تاریخی-استادی برای بررسی الگوهای فضایی در خانه های سنتی اراک استفاده شده است که بر اساس آن شاخص های پایداری اجتماعی یعنی عدالت اجتماعی، جامعه پذیری و مفهوم اجتماع، مشارکت وهمبستگی اجتماعی، امنیت فیزیکی و روانی، امکان ارتقاء کیفیت زندگی و مهفوم حس مکان و هویت را در هفت نمونه از خانه های سنتی اراک مورد بررسی قرار دادیم. یافته ها نشان می دهد این خانه های سنتی واجد تمامی شاخص های پایداری اجتماعی هستند. بنابراین برای طراحی خانه های مدرن، با وجود محدودیت های ناشی از ضرورت های زندگی جدید، می توان از آنها الگو گرفت

کلیدواژه ها:

الگو ، خانه های سنتی ، پایداری اجتماعی ، اراک